Po co konserwuje się kosmetyki?
Konserwowanie kosmetyków i żywności jest niezbędne – wilgotne środowisko stanowi idealne warunki do namnażania się bakterii, grzybów i pleśni. Wszystkie kosmetyki zawierają w swoim składzie wodę, dlatego też gdyby nie były konserwowane, bardzo szybko by się psuły. Dodatkowo otwieranie ich (a więc dostęp powietrza), przechowywanie w wilgotnym środowisku (łazienka), a także nabieranie kremów palcami (przenoszenie z nich bakterii i innych zarazków) dodatkowo sprzyja namnażaniu się bakterii, grzybów i pleśni. Konserwanty chronią kosmetyk przed przedwczesnym zepsuciem się, hamując rozwój patogenów. Istnieje kilka rodzajów konserwantów dodawanych zarówno do produktów kosmetycznych jak i do żywności. Jednym z nich są właśnie parabeny.
Co to są parabeny?
Parabeny to konserwanty stosowane w kosmetykach, przede wszystkim takich jak kremy i szampony. Warto jednak wiedzieć, że na tym nie koniec – dodawane są również do żywności, takiej jak dżemy czy napoje. Parabeny należą do grupy estrów.
Występują pod nazwami:
- ethylparaben
- propylparaben
- butyloparaben
- methylparaben
Były i są stosowane dość powszechnie, nie brakuje jednak zdecydowanych głosów sprzeciwu wobec ich dodawania do kosmetyków. Parabeny zostały owiane złą sławą wówczas, gdy po raz pierwszy znaleziono je w wycinku guza nowotworowego z piersi. Zaczęto więc podejrzewać je o rakotwórczy wpływ. Wyniki wielu prowadzonych później nad nimi badań w tym kierunku nie potwierdziły jednak jednoznacznie, by przyczyniały się do powstawania nowotworów. Jednak wskutek tych podejrzeń parabeny poddawane później były wielu testom i badaniom. Dzięki temu można śmiało rzec, że są dziś najlepiej przebadanymi konserwantami na świecie. Nadal są dopuszczone jako środek konserwujący do stosowania w kosmetykach i żywności, jednak w stężeniu nie większym niż 0,4%. Uznaje się, że jest ono na tyle niewielkie, że nie powinno wyrządzić poważnej szkody.
Czy parabeny w kosmetykach są konieczne?
Parabeny to jeden z najlepiej działających konserwantów, które chronią kosmetyki przed zepsuciem się. Choć nie wskazano jednoznacznie powiązania między ich używaniem a występowaniem nowotworów, to jednak nie są zupełnie neutralne dla organizmu. Parabeny w szamponie czy kremie mogą:
- wpływać na gospodarkę hormonalną organizmu
- podrażniać skórę
- powodować uczulenia
- osłabiać układ odpornościowy
- mieć szkodliwy wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego
Wciąż brakuje jednak badań, które potwierdziłyby (lub zaprzeczyły) jednoznacznie, czy parabeny w kosmetykach mają rakotwórcze działanie.W 2007 roku zostały jednak uznane za związki mające wpływ na gospodarkę hormonalną. Warto przy tym pamiętać, że te estry występują także w naturze (na przykład w borówce amerykańskiej naturalnie występuje metyloparaben). Parabeny w kosmetyce są więc nadal powszechnie stosowane, na czym zyskuje wielu producentów kosmetyków naturalnych. Wyeliminowali oni je ze składów, zastępując parabeny innymi, najczęściej naturalnymi konserwantami. Trzeba jednak pamiętać o tym, że takie kosmetyki są o wiele droższe oraz mają bardzo krótkie terminy przydatności do użycia i łatwo się psują. Parabeny w kremach i innych produktach, nawet dla małych dzieci nie są zabronione, co pozwala wnioskować, że być może nie są one jednak tak szkodliwe, jak się sądzi, a możliwe uczulenie na parabeny to kwestia indywidualnej wrażliwości i podatności.
Zobacz także:
Parabeny w kosmetykach: lista i szkodliwość
Jeszcze kilka i kilkanaście lat temu uważano, że wszystkie parabeny mogą mieć tak samo niekorzystny wpływ na organizm. Dopiero później zaczęto dokładnie badać każdy z nich po kolei, dzięki czemu możliwe było dokładne ich poznanie.
Propyloparaben i butyloparaben - niebezpieczna mieszanka?
W rezultacie badań dowiedziono również, że potencjalnie niebezpiecznymi dla zdrowia parabenami mogą być:
- propyloparaben
- butyloparaben
Zaleca się używanie ich w stężeniu mniejszym niż dopuszczone 0.4%. Przyjmuje się, że obniżenie ich stężenia o połowę czyni je neutralnymi.
Etyloparaben i metyloparaben
Methylparaben w kosmetykach to najlepiej przebadany spośród wszystkich parabenów związek, dzięki czemu można powiedzieć, że jest najbardziej bezpieczny. Jednocześnie jednak dowiedziono, że może być substancją dość silnie alergizującą, przez co powinny unikać go osoby z bardzo wrażliwą i skłonną do podrażnień skórą, a także kobiety w ciąży. Etyloparaben został jednak uznany za jeden z najbezpieczniejszych związków w swojej grupie.
Kto powinien unikać parabenów?
Pomimo wielu badań i rozważań naukowców nad parabenami, nie można jednoznacznie określić ani ich 100% bezpieczeństwa i zupełnej obojętności dla organizmu, ani ich szkodliwości. Są substancjami potencjalnie uczulającymi, wpływającymi na hormony oraz układ nerwowy. Dlatego dla bezpieczeństwa powinny unikać ich osoby z wrażliwą i skłonną do podrażnień cerą, a także kobiety w ciąży i karmiące, jak również dzieci.
