Miłość. Słowo odmieniane przez wszystkie przypadki. Jedno z najpiękniejszych ponoć słów na świecie. I niby wydaje się, że wiemy, co kryje się za uczuciem nazywanym tym słowem, jednak może mieć ono wiele odcieni. Co osoba, to trochę też inna interpretacja.

Miłość jest tak ważną emocją, że skupia się na niej cała nasza uwaga, jest też tak ulotna, że nikomu nie udało się jej skutecznie uchwycić - pisze Tiffany Watt Smith w Księdze ludzkich uczuć. 

Jakie są rodzaje miłości? Jakie są te jej przypadki? Jak rozpoznać, z jakiego rodzaju miłością mamy do czynienia? Poniżej wyjaśniamy i mamy nadzieję, że rozwiejemy wszelkie wasze wątpliwości!

Miłość agape 

Agape to najwyższy rodzaj miłości. Określa się ją jako:

  • idealną,
  • wieczną,
  • niezmienną,
  • nieprzemijającą,
  • wszechogarniającą,
  • uniwersalną i wszechobecną.

Ze względu na te cechy, zdolność do miłości agape zwykle przypisuje się Bogu oraz świętym. Mówi się, że taką miłość żywił wobec ludzkości Jezus Chrystus, który zmarł za nasze grzechy. To oczywiście chrześcijańska interpretacja. Generalnie agape może działać w obie strony: od Boga do ludzi i od ludzi do Boga. Warto też pamiętać, że pierwsze wzmianki na temat agape pojawiają się w dziełach Homera. 

Religia chrześcijańska głosi, że wcieleniem najwyższej miłości jest Jezus Chrystus. Twierdził on, że najbardziej kocha ta osoba, która jest gotowa oddać życie za swoich przyjaciół. Zachęcał swoich uczniów, aby obdarzali miłością spełniającą kryteria agape każdego człowieka, bez względu na pochodzenie, przynależność religijną czy pozycję społeczną. Nakłaniał do wybaczania, miłosierdzia, współczucia i niesienia bezinteresownej pomocy.  

Miłość romantyczna 

Chyba to jest ta najbardziej znana i pożądana przez nas odmiana miłości. Jest to miłość oparta na silnych emocjach i namiętności, które towarzyszą zakochaniu. Osoby doświadczające stanu miłości romantycznej nie widzą świata poza sobą, chcą spędzać razem każdą chwilę i bez przerwy myślą o obiekcie swoich uczuć. Ich relacja nie zakłada jednak stałego zaangażowania, planowania wspólnej przyszłości czy brania odpowiedzialności za drugą osobę. Romantyczna miłość jest jak gwałtowny żywioł, któremu trudno jest się oprzeć. Ludzie jej doświadczający upatrują w swojej sympatii sensu własnego życia i zatracają swoją odrębność.

Miłość taka często okazuje się nieszczęśliwa, nierealna czy nieodwzajemniona. Osoba zakochana nie mogąc się zjednoczyć z obiektem uczuć, często popada w rozpacz, a także zmaga się z takimi uczuciami jak tęsknota, zazdrość czy poczucie pustki. Mogą jej również towarzyszyć myśli samobójcze.

Zobacz także:

Często w literaturze była opisywana taka miłość, zwłaszcza w okresie literackim zwanym romantyzmem, choć oczywiście nie tylko na miłości koncentrowały się ówczesne utwory. Swoją drogą warto zauważyć, że miłość romantyczna to popularny temat literacki, ale również oś produkcji filmowych czy seriali. Uwielbiamy o takiej miłości czytać, taką miłość oglądać, o niej marzymy, często ulegając urokowi jej wyidealizowanego obrazu, bo na dobrą sprawę wcale nie każda osoba odnajdzie się w takiej uczuciowej sytuacji.

Miłość platoniczna 

Kolejnym rodzajem miłości jest takie uczucie, które pomimo ogromnej wzniosłości jest pozbawione namiętności. Osoby doświadczające tego stanu nie mogą bez siebie żyć, a także uznają swoją relację za idealną i wyjątkową. Są względem siebie wierni i lojalni, powierzają sobie tajemnice, odczuwają względem siebie tęsknotę oraz czują się cudownie w swoim towarzystwie. Nie dążą jednak do bliskości seksualnej, lecz pozostają na poziomie bezinteresownej przyjaźni. Miłość platoniczna jest częstym motywem podejmowanym w literaturze, zwłaszcza w okresie romantyzmu. 

Część osób wręcz twierdzi, że ten rodzaj miłości jest jednym z najdoskonalszych, najczystszych. Nazwę zawdzięcza starożytnemu filozofowi Platonowi, który pisał o niej w swoim dziele pt. Uczta, choć warto zaznaczyć, że pojęcie miłości platonicznej obecnie ma nieco inne znaczenie i wiązało się z miłością homoseksualną, uznawaną za uwzniaślającą, prowadzącą ku wyższej idei. 

Miłość erotyczna 

Romantyczna erotyczna, określana jako eros, polega na dążeniu partnerów do seksualnego zespolenia. Kochankowie pragną fizycznych zbliżeń, czułości i namiętności. Chcą osiągnąć emocjonalną oraz fizyczną pełnię. Ten rodzaj miłość ma charakter wyłączny. Oznacza to, że dwie osoby nie obdarzają tego typu uczuciem nikogo innego oprócz swojego partnera. Odczuwają wobec siebie pożądanie i wspólnie zaspokajają swoje potrzeby seksualne. Miłości tej zwykle towarzyszą takie uczucia jak tęsknota, zazdrość i niepokój. Miłość ta może być realizowana, ale oczywiście nie musi, bo odczuwanie pożądania wcale nie oznacza, że musimy je zaspokoić. Może ona wiązać się z miłością romantyczną, ale nie zawsze jest jej integralnym składnikiem. Poza tym, dziś niektóre osoby odchodzą powoli od monogamicznego modelu, partnerskiej erotycznej wyłączności i dopuszczają kontakty z innymi osobami. Generalnie wydaje się, że uczucie to jedno, a druga sprawa to dogadanie się, komunikowanie się na co dzień i w sypialni, ustalenie zasad tego, co wspólnie robimy na bazie uczuć, które żywimy do siebie. 

Miłość oparta na przywiązaniu 

Brytyjski pisarz C.S. Lewis w swojej typologii wyodrębnił również miłość storge, która opiera się przede wszystkim na przywiązaniu. W tym przypadku kochamy drugą osobę nie z powodu silnych uczuć, lecz dlatego, że przez długi czas utrzymywaliśmy z nią bliski kontakt.

Ten rodzaj miłości może dotyczyć np. relacji pomiędzy rodzicem a dzieckiem czy rodzeństwem. Miłość storge możemy również odczuwać względem rzeczy, które darzymy sentymentem i uznajemy za wartościowe. Może być to np. noszony przez wiele lat zegarek, antyczne meble czy otrzymany od rodziców obraz.

Człowiek kochający miłością wynikającą z przywiązania troszczy się o obiekt swojej miłości, pielęgnuje go i chroni. Nie wyobraża sobie sytuacji, aby musiał się z nim na stałe rozstać. 

O miłości opartej na przywiązaniu jak najbardziej mówi się także w przypadku długoletnich związków, które zaczęły się od miłości, romantycznej i/lub erotycznej. Często przeradza się ona właśnie w przyjaźń, przywiązanie czy też te kwestie zaczynają dominować. Niektórzy twierdzą, że to wręcz sekretny składnik pozwalający przetrwać relacji przez całe życie, do "grobowej deski".

Miłość przyjacielska 

Kochać możemy nie tylko swojego partnera, lecz także osobę, z którą wiąże nas przyjacielska więź. Może być to ktoś z własnej rodziny, jak i spoza niej. Miłość przyjacielska nie przyjmuje charakteru wyłączności. Oznacza to, że jednocześnie możemy przyjaźnić się z wieloma osobami. Przyjaciele nie powinni odczuwać względem siebie zazdrości, manipulować sobą czy dążyć do zawłaszczenia drugiej osoby.

Przyjacielska miłość wiąże się z wolnością, szczerością, szacunkiem, prawdomównością i zaufaniem. Osoby tworzące taką więź dzielą się swoimi wewnętrznymi przeżyciami, spostrzeżeniami i marzeniami, a także powierzają sobie tajemnice. Przyjaciół zwykle łączą wspólne pasje, podobny światopogląd oraz sposób spędzania wolnego czasu. Lubią przebywać w swoim towarzystwie i są względem siebie jak bratnie dusze, które potrafią komunikować się bez słów. 

Dziś często mówi się o rodzinie z wyboru, którą tworzą właśnie przyjaciele i bliscy znajomi. Według niektórych osób miłość przyjacielska jest ważniejsza od tej romantycznej, to właśnie przyjaciółki i przyjaciele są z nami na dobre i na złe niezależnie od porywów serca, dzielą z nami radości i smutki, jeżdżą na wakacje czy wspólnie obchodzimy z nimi święta na własnych zasadach.

Miłość rodzicielska 

Kolejnym rodzajem miłości jest więź łącząca rodzica ze swoimi dziećmi. Po przyjściu dziecka na świat, rodzice kochają swoje dziecko w sposób bezwarunkowy. Zaspokajają jego wszystkie potrzeby, troszczą się o nie, przytulają i poświęcają niemal cały swój wolny czas oraz uwagę.

Z czasem miłość rodzicielska może stać się warunkowa – rodzic zaczyna stawiać dziecku wymagania i wymaga przestrzegania pewnych zasad. Dziecko może wtedy zacząć się względem niego buntować, co jest naturalnym etapem dojrzewania. Wzór idealnej miłości rodzicielskiej ukazuje biblijna przypowieść o synu marnotrawnym. 

Co ciekawe, miłość rodzicielska wcale nie musi dotyczyć osób, które mają dzieci. W XIX wieku istniała teoria, według której istniało coś takiego jak entuzjastyczny impuls miłości rodzicielskiej. Ale też pragnienie opiekowania się małymi i słabymi istotami, zarówno dziećmi, jak i na przykład zwierzętami.

Miłość dojrzała 

Dojrzała miłość wiąże się z braniem odpowiedzialności za kochaną osobę, poświęcaniem jej swojego czasu, troską, szacunkiem i dbaniem o jej rozwój. Miłość taka wymaga podjęcia trudu, wysiłku i poświęcenia. Jest cierpliwa, gotowa do wybaczenia i pragnie dobra drugiej strony. Wiążę się z podjęciem decyzji, aby być przy ukochanej osobie na dobre i złe. Bo warto pamiętać, że zaczyna się od zakochania, porywów serca, ale by stworzyć związek wypada podjąć decyzję i każdego dnia nad nim pracować, pielęgnować więź, uczucie.

Zobacz także: Czy można być za starym na miłość? Nigdy! Śluby seniorów są coraz popularniejsze, ale różnią się od tych organizowanych przez młodych

Osoba kochająca dojrzałą miłością chce coraz lepiej poznawać swojego partnera, a także bierze pod uwagę jego pragnienia i potrzeby. O tego rodzaju miłości świadczy także wzajemne zaufanie, przyjaźń, zrozumienie oraz wzajemne okazywanie sobie wsparcia. Kochając kogoś dojrzale, nie chcemy ograniczać jego wolności ani manipulować go. Szanujemy jego indywidualność i odmienność. 

Miłość toksyczna 

Miłość nie zawsze jest pięknym uczuciem, które nadaje sens naszemu życiu. Psychologowie mówią również o miłości toksycznej. Partnerzy tkwiący w niej wzajemnie się ranią, oskarżają, manipulują sobą czy stosują względem siebie przemoc. Nie są jednak w stanie się rozstać, ponieważ nie wyobrażają sobie życia w samotności. Przeczytaj także: Toksyczny związek – objawy. Jak zakończyć toksyczny związek z partnerem? Ekspert radzi

Ofiary toksycznej miłości czują się zaniedbywane, lekceważone czy nieważne. Są jednak emocjonalnie uzależnione od swojego partnera czy partnerki. Odnoszą wrażenie, że bez tej osoby ich życie stanie się bezwartościowe, puste czy nudne. Dlatego godzą się na to, aby żyć w związku, który ich rani i odbiera chęć do działania. Nie odchodzą nawet wtedy, gdy stają się ofiarami przemocy fizycznej, psychicznej czy seksualnej. Osoby tkwiące w toksycznym związku często czują się samotne. Nie mają poczucia bezpieczeństwa i stabilizacji. 

Przejawem toksycznej miłości jest również nieustanne kontrolowanie drugiej osoby, ograniczanie jej wolności czy wymuszanie określonych zachowań. Człowiek kochający takim uczuciem nie potrafi przyjąć, że jego partner jest odrębną osobą, która może mieć odmienne potrzeby, oczekiwania, pasje czy preferować inne sposoby spędzania wolnego czasu. Pragnie, aby tylko z nim spędzał swój czas i nie spotykał się z innymi ludźmi.

Często toksyczna miłość idzie w parze z chorobliwą zazdrością, niekończącymi się pretensjami i nieporozumieniami. Partnerzy nie rozwiązują na bieżąco sytuacji konfliktowych. Nie rozmawiają wprost o swoich zranieniach czy potrzebach, lecz decydują się na milczenie, zamieniające się w ciche dni czy tygodnie. 

Miłość własna 

Miłością można obdarzać nie tylko innych ludzi, lecz także samego siebie. Wielu psychologów twierdzi, że nie sposób kochać drugiego człowieka, jeżeli odczuwamy wobec siebie pogardę i zaniedbujemy swoje potrzeby. Przejawem zdrowej miłości własnej jest dbanie o swojego zdrowie, wypoczynek czy realizowanie pasji. Miłość do siebie samego nie powinna być utożsamiana z egocentryzmem, który wiążę się z troską wyłącznie o własną osobę, nie licząc się z potrzebami innych.

Miłość własna polega też często na nauce samoakceptacji, zarówno fizycznej, jak i psychicznej, docenianiu siebie i swoich dokonań, staraniach, by nie porównywać się z innymi osobami, bo przecież pięknie różnimy się od siebie. To dbanie o swój dobrostan, swoją przyjemność.

Którą miłość ty zdążyłaś przeżyć już w swoim życiu? Może już kilka z powyżej wymienionych?

A czym jest samomiłość? O tym przeczytacie tutaj!

A na koniec zostawiamy was z piosenką Krzysztofa Zalewskiego „Miłość Miłość”, bo to naszym zdaniem jednaj z najpiękniejszych współczesnych polskich piosenek o miłości, oddająca jej złożoność.