Ślub konkordatowy – co to jest i na czym polega?
Ślub konkordatowy (inaczej: ślub wyznaniowy) to ślub kościelny, w wyniku którego małżeństwo jest ważne zarówno w świetle prawa, jak i instytucji Kościoła. Polega to na tym, że biorąc ślub konkordatowy, nie trzeba osobno brać ślubu cywilnego. Do polskiego prawodawstwa ślub konkordatowy wszedł w 1998 roku na mocy Konkordatu podpisanego pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Stolicą Apostolską.
Kto może wziąć ślub konkordatowy? Formalności ze strony urzędu stanu cywilnego
Ponieważ ślub konkordatowy, przez katoliczki i katolików w Polsce nazywany ślubem kościelnym, będzie miał skutki cywilne, wymogi są takie same, jak przy ślubie cywilnym. Dokładne informacje na ten temat można znaleźć na stronach urzędów stanu cywilnego; my skupimy się na kluczowych. To znaczy?
Ślub możecie wziąć, jeśli: jesteście pełnoletni, nie jesteście w związku małżeńskim, nie jesteście ze sobą spokrewnieni w linii prostej oraz nie jesteście rodzeństwem (np. nie może wziąć ślubu ojciec z córką, brat z siostrą), nie jesteście ze sobą spowinowaceni w linii prostej (np. nie mogą wziąć ślubu synowa z teściem), nie jesteście w stosunku przysposobienia (osoba adoptująca i osoba adoptowana). Jeśli osoby są ze sobą spowinowacone – mogą wziąć ślub, jeżeli uzyskają na to zgodę sądu.
Duchowny będzie musiał potwierdzić dane narzeczonych i świadków, stąd potrzebne będą ich dokumenty tożsamości, na przykład dowody osobiste lub paszporty. Jeżeli jedną ze stron planujących zawrzeć związek małżeński jest obcokrajowiec, obowiązują dodatkowe procedury i uzyskiwanie dokumentów trwa dużo dłużej – mówi Karolina Dokić-Pietuszko z portalu-katalogu ślubnego PlanujemyWesele.
W parafii podpiszecie – zarówno wy, jak i świadkowie – zaświadczenie, w którym potwierdzicie, że w obecności duchownego złożyliście oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński.
Ślub konkordatowy – formalności ze strony Kościoła katolickiego
By ślub konkordatowy mógł wywołać skutki zarówno wyznaniowe, jak i prawne, konieczne jest dopełnienie kilku formalności jeszcze przed jego zawarciem.
- Narzeczeni muszą zgłosić się do parafii stałego lub tymczasowego miejsca zamieszkania jednego przyszłych małżonków na przynajmniej trzy miesiące przed planowanym ślubem. Jeżeli zależy Wam na wzięciu ślubu w innej parafii niż macierzysta któregoś z Was, należy wystąpić w swojej parafii o tzw. licencję, czyli pozwolenie na to.
- W kancelarii parafialnej należy złożyć zaświadczenie z urzędu stanu cywilnego o braku okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa. Dokument jest ważny przez trzy miesiące.
- Dla skutków wyznaniowych w Kościele katolickim niezbędny dokument to świadectwo chrztu i bierzmowania (o tym piszemy dalej). W przypadku wdowców konieczne jest również świadectwo zgonu zmarłego małżonka. Jednym z wymogów zawarcia małżeństwa wyznaniowego jest uczestnictwo w naukach przedmałżeńskich oraz wizyty w poradni rodzinnej.
- Na podstawie dostarczonych dokumentów oraz rozmowy z obojgiem narzeczonych (często oddzielnie), na miesiąc przed planowanym ślubem, zostaje sporządzony protokół przedślubny.
- Dzień przed zawarciem małżeństwa albo tuż przed ceremonią spisywany jest akt zawarcia małżeństwa. Podpisują go narzeczeni oraz dwoje pełnoletnich świadków płci dowolnej.
Temat, który jest przedmiotem wielu dyskusji na forach internetowych – czy można wziąć ślub kościelny bez sakramentu bierzmowania. Co na to ekspertka?
W Kan. 1065 Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku czytamy, że „Katolicy, którzy nie przyjęli jeszcze sakramentu bierzmowania, powinni go przyjąć przed zawarciem małżeństwa, gdy jest to możliwe bez poważnej niedogodności”. Powinni, a więc nie muszą. Według stanowiska Kościoła katolickiego w Polsce oczywistym jest, aby dla pełnego życia duchowego wierny posiadał tak ważny sakrament, jakim jest bierzmowanie – mówi Karolina Dokić-Pietuszko z portalu-katalogu ślubnego PlanujemyWesele.
Szczegóły na ten temat można znaleźć tutaj >> Kan. 879 KPK/83. Pozostaje jednak pytanie, na ile duchowni decydujący o udzieleniu ślubu powinni angażować się w decyzję związaną z sakramentem bierzmowania.
Zobacz także:
Po zawarciu związku małżeńskiego, czyli też już po ceremonii uwzględniającej odprawienie mszy świętej, duchowny sporządza zaświadczenie potwierdzające złożenie oświadczeń małżonków w jego obecności. Oprócz duchownego zaświadczenie podpisują też małżonkowie i świadkowie.
Aby dopełnić warunków Konkordatu, duchowny ma obowiązek przekazać do urzędu stanu cywilnego wszystkie niezbędne dokumenty, na podstawie których kierownik USC zarejestruje małżeństwo. W dowolnym urzędzie stanu cywilnego możecie złożyć wniosek o skrócony odpis aktu małżeństwa (jeden bezpłatnie) – od ręki.
Ślub konkordatowy – dokumenty potrzebne w urzędzie stanu cywilnego
Do wybranego urzędu stanu cywilnego należy udać się nie wcześniej niż sześć miesięcy przed planowaną datą ślubu, ponieważ zaświadczenie ważne jest właśnie tyle.
Dokumenty potrzebne w urzędzie stanu cywilnego, to:
- dokumenty tożsamości narzeczonych (dowody osobiste lub paszporty) do okazania,
- dowód opłaty skarbowej – możecie zapłacić w kasie urzędu albo przelewem na konto urzędu,
- jeśli jest potrzebne – także zezwolenie sądu na zawarcie małżeństwa.
Szczegóły na temat dokumentów wymaganych od obywateli RP, którzy mieli wydawane np.: akt urodzenia, paszport, orzeczenie rozwodu poza granicami kraju, znaleźć można na stronach internetowych urzędów stanu cywilnego.
W czasie wizyty w USC składać będziecie:
- zapewnienie o tym, że nie wiecie o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie przez Was małżeństwa – dokument będzie dostępny w urzędzie. Jeśli nie złożycie oświadczenia o przyszłym nazwisku, zachowacie swoje dotychczasowe.
- oświadczenie o tym, jakie nazwiska będziecie nosić po ślubie oraz jakie nazwisko będą nosić Wasze przyszłe dzieci. Jeśli Wasze oświadczenia nie będą zgodne, dzieci będą nosiły nazwisko dwuczłonowe, które powstanie z połączenia waszych nazwisk: matki i dodane do niego nazwisko ojca.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jednolity Dz. U. z 2019 r. poz. 2086 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (tekst jednolity Dz.U. z 2018 r. poz. 2224 z późn. zm.)
Ślub konkordatowy – koszt
Decydując się na ślub konkordatowy, musicie liczyć się z wydatkami. Kwoty za udzielenie ślubu w Kościele różnią się w zależności od parafii. Ponadto trzeba przygotować pieniądze na:
- zaświadczenie z Urzędu Stanu Cywilnego, stwierdzające, że zgodnie z prawem polskim można zawrzeć związek małżeński, to koszt 84 zł,
- odpisy aktów urodzenia – 22 zł za skrócony odpis;
- odpisy aktów chrztu – według ustaleń parafii (może być nawet 50 zł za jeden egzemplarz).
