Niestety w dzisiejszych czasach, gdy tak duża część naszego życia przeniosła się do świata wirtualnego, cyberstalking stał się czymś powszechnym. Niestety. To rodzaj przemocy, dlatego nie powinnyśmy i nie powinniśmy tego bagatelizować. Podpowiadamy, jak rozpoznać, że mamy do czynienia z nękaniem w internecie oraz co zrobić, by poczuć się bezpiecznej w sieci, np. korzystając z mediów społecznościowych.
Cyberstalking - co to?
Definicję cyberstalkingu trudno jest zmieścić w jednym zdaniu. Obserwowanie kogoś, nachodzenie i nagabywanie sprawiają, że odczuwamy zagrożenie, jednak jest to jedynie wierzchołek góry lodowej. Pojęcie to nie ogranicza się jedynie do określania obsesyjnego śledzenia kogoś za pomocą sieci i mediów społecznościowych, ale też zawiera w sobie udostępnianie cudzych zdjęć bez uzyskania zgody, nękanie, czy nawet kradzież tożsamości. Nierzadko stalking bywa ignorowany. W powtarzających się wiadomościach, telefonach, czy wizytach możemy początkowo nie dostrzegać zagrożenia i traktować je jako komplementy. Warto zachowywać czujność, ponieważ nierzadko reakcja przychodzi zbyt późno. Prześladowanie przeniosło się do internetu, gdy zaczęły rozwijać się wszelkie media społecznościowe, a dostęp do informacji stał się łatwiejszy niż kiedykolwiek. Częstotliwość cyberprzemocy nasila się od tylu lat, od ilu lat jest Facebook i od kiedy powstał YouTube. Poczucie bycia anonimowym nierzadko wzbudza w ludziach najgorsze instynkty, popychając ich do hejtu, mowy nienawiści, czy innych odmian cyberprzemocy.
Czym jest stalking?
Pojęcie stalkingu z punktu widzenia prawa oznacza uporczywe nękanie jednej osoby przez drugą. Patrząc jednak na nazewnictwo nieco szerzej, można stalkingiem określić każde naruszanie przestrzeni osobistej drugiego człowieka, które wzmaga poczucie dyskomfortu, niepokoju i zagrożenia. Na wzrost zagrożeń związanych ze stalkingiem bardzo mocno wpłynęły media społecznościowe, które nauczyły użytkowników dzielenia się każdym momentem swojego życia. Często bezrefleksyjnie udostępniamy publicznie szczegółowe informacje o naszym adresie zamieszkania, numerze telefonu, czy miejscu, w którym spędzamy weekend. Od ilu lat jest Instagram, od tego czasu co chwilę jego twórcy zaskakują nas kolejnymi aktualizacjami, które miały ułatwiać użytkownikom kontakt, jednak w rzeczywistości poniekąd przyczyniły się do zwiększenia zagrożeń związanych z cyberprzemocą. Mowa tu choćby o Instastories, na których nierzadko pokazujemy wnętrza swoich mieszkań, czy samochód, którym jeździmy, nie myśląc o tym, że informacje mogą wpaść w niepowołane ręce.
Na czym polega stalking?
Gdy myślimy o cyberstalkingu, nierzadko zamiast obaw przychodzą nam do głowy jedynie filmy o prześladowaniu w internecie. Niestety cyberstalking w Polsce istnieje, jest częścią naszego życia i dotyka miliony osób każdego dnia. Co więcej, w wielu przypadkach nękanie wychodzi poza przestrzeń internetową i powtarza się w realnym świecie, co bezpośrednio może zagrażać zdrowiu i życiu ofiary. W polskim prawie stalking jest uznawany za przestępstwo i podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Dowodami w tego typu sprawach są zwykle wiadomości, komentarze i każde inne pisemne poświadczenie nękania. Choć sprawcę od ofiary oddziela ekran monitora, nie oznacza to, że osoba pokrzywdzona nie doznaje dużego uszczerbku na zdrowiu zarówno fizycznym, jak i psychicznym. Konsekwencją cyberstalkingu są: poczucie zagrożenia, niepewność, niepokój, wycofanie, nieufność, czy nawet obsesja. Jeżeli czujesz się w ten sposób, zgłoś się do specjalisty, który porozmawia z tobą o twoich emocjach i obawach, a także podpowie ci, gdzie szukać pomocy.
Prześladowanie w internecie - pierwsze symptomy
Koniecznie należy pamiętać o tym, że stalking w sieci jest formą przemocy. Bardzo często oprawcami nie są wcale anonimowe osoby, ale znajomi i właśnie z tego powodu cyberstalking na Facebooku należy do najczęściej ignorowanych problemów. Jeżeli więc dotyczy cię którakolwiek z poniższych sytuacji, zastanów się, czy nie jesteś ofiarą przemocy w internecie:
- ktoś wysyła do ciebie wiadomości zawierające obelgi lub umieszcza na twoim profilu, obraźliwe komentarze,
- ktoś zachęca innych do blokowania twojego konta lub zgłaszania administratorowi treści, które publikujesz,
- ktoś przerabia twoje posty lub zdjęcia i publikuje je bez twojej zgody w celu ośmieszenia cię,
- ktoś nęka cię wiadomościami i telefonami, mimo próśb, by tego nie robił.
Zwróć uwagę na zachowanie, które sprawia, że czujesz się zagrożony / zagrożona w sieci, a także w życiu rzeczywistym.
Cyberstalking - jak dbać o bezpieczeństwo w sieci?
Aby chronić się przed zagrożeniem, warto zmienić swoje profile w mediach społecznościowych z publicznych na prywatne. Takie rozwiązanie da możliwość weryfikacji, kto może zobaczyć publikowane przez nas materiały. Chcąc zadbać o swoje bezpieczeństwo, upewnij się, że dostęp do twoich profili w mediach społecznościowych jest chroniony (wybierz trudne do odgadnięcia hasło, ustaw uwierzytelnianie dwuetapowe / dwuskładnikowe), a zanim pokażesz coś na Facebooku, Instagramie czy TikToku, zastanów się, czy naprawdę warto. Niektóre materiały możesz publikować z opóźnieniem, czyli np. po opuszczeniu jakiegoś miejsca publicznego i powrocie do domu, gdzie jesteś bezpieczny bądź bezpieczna. Jeśli nie podoba ci się sposób, w jaki ktoś zachowuje się na twoim profilu, możesz ją zablokować. No i jeszcze jedno: nie bój się prosić o pomoc, gdy tego potrzebujesz.
