Przesądy w ciąży: zabobony o stanie błogosławionym
Przesądy w ciąży mają swoje źródło w potrzebie kontrolowania tego, co dzieje się ze zdrowiem matki oraz dziecka. Poprzez ich generowanie i powtarzanie, a niekiedy też wiarę w nie, kobiety chciały zapewnić swoim dzieciom szczęśliwy los i dobre zdrowie w czasach, gdy opieka lekarska nie była zbyt zaawansowana. Większość z tych wierzeń powstała dość dawno i utrzymuje się do dziś, często jako potoczne powiedzenia, do których niemal nikt nie przykłada faktycznej wagi. W niektórych kręgach przesądy o ciąży mogą być jednak traktowane poważnie, a "nieuważna kobieta" uważana za narażającą bezpieczeństwo swojego dziecka.
Czym właściwie jest przesąd? To potoczne przekonanie, wierzenie w związek przyczynowo - skutkowy pomiędzy dwoma zjawiskami, które w rzeczywistości nie mają takiego związku. Przesąd, inaczej zabobon (od słowa "bobonienie", oznaczającego pomruki wydawane prze czarowników i szamanów w trakcie rytuałów i obrzędów) mówi, że jedno działanie czy zjawisko powoduje drugie. Z naukowej strony związek ten jest zupełnie nieprawdziwy lub wręcz niemożliwy do zweryfikowania. Czasami te dwa konkretne zjawiska po prostu występują w zbliżonym czasie, ale przeważnie nie łączy ich nic szczególnego.
W tak szczególnym czasie jak ciąża przesądy i zabobony pełnią różne funkcje. Mają na celu nie tyle zabezpieczenie kobiety i dziecka, co uzyskanie poczucia kontroli nad tym, jak potoczą się ich losy. Gdy opieka zdrowotna nie była zbyt rozwinięta, kobiety w ciąży chciały wierzyć, że unikając pewnych działań, ludzi, miejsc uchronią swoje dziecko przed chorobą, kalectwem, oszpeceniem lub śmiercią. Przesądy powstawały więc z troski i instynktu ochrony. Do dziś pozostały w zbiorowej pamięci, szczególnie osób starszych. Czego należy się spodziewać i jak reagować na zderzenie z przesądami?
Przesądy w ciąży: przed czym przestrzegają?
Przesądy w ciąży skupiają się szczególnie wokół tematu unikania możliwych zagrożeń. Wiele z nich mówi o tym, czego przyszła mama nie powinna robić i czym to grozi. Czego nie można robić w ciąży? Przesądy spieszą z radą (ale niekoniecznie należy ich słuchać)!
- Nie kupuj wyprawki przed narodzinami dziecka
Bardzo popularny przesąd głosi, że kupowanie rzeczy dla dziecka, zanim się ono urodzi przyniesie pecha lub spowoduje utratę ciąży. Nie ma w tym ani trochę prawdy. Kupienie choćby podstawowej wyprawki bardzo ułatwi pierwsze dni z dzieckiem w domu. To nie czas na gorączkowe bieganie po sklepach - lepiej zgromadzić niezbędne przedmioty wcześniej.
- Nie noś ozdób na szyi - pępowina owinie się wokół szyi dziecka
Bardzo często można też usłyszeć przesądy na temat ciąży, które zabraniają noszenia w tym czasie na szyi apaszek, łańcuszków, naszyjników. Zgodnie z nimi, takie postępowanie grozi owinięciem się pępowiny wokół szyi dziecka i uduszeniem. Co więcej, podobny skutek wiązany jest też z przechodzeniem pod sznurem na pranie. Oczywiście nie ma w tych wierzeniach nic z prawdy i realnego zagrożenia.
Zobacz także:
- Nie poparz się - dziecko będzie miało znamię
Istnieją dwie wersje tego przesądu. W jednej z nich poparzenie się wywołuje powstanie znamienia na ciele dziecka w analogicznym miejscu, w drugiej do powstania znamienia dochodzi dopiero wtedy, gdy kobieta poparzy się (lub przestraszy) i dotknie swojego ciała. Poparzenia na ciele matki nie mają wpływu na powstawanie przebarwień na skórze dziecka.
- Nie siadaj tyłem do kierunku jazdy
Według przesądu siadanie tyłem do kierunku jazdy, na przykład w autobusie lub pociągu, spowoduje ułożenie pośladkowe dziecka. Kierunek, w którym siada kobieta nie ma żadnego związku z tym, jak ułoży się jej dziecko.
- Nie jedz nożem - dziecko będzie miało rozszczepioną wargę
Podobnie nieprawdziwy przesąd wiąże jedzenie nożem z rozszczepieniem wargi u dziecka oraz wchodzenie do kałuży z wodogłowiem. Oba te zjawiska powstają niezależnie od działań matki w codziennym życiu. Najczęściej stoją za nimi zaburzenia genetyczne.
- Nie przymierzaj okularów - dziecko będzie miało wadę wzroku
Nie oglądaj też za wiele telewizji - skutek będzie ten sam. Oczywiście przymierzanie okularów nie ma związku z wadami wzroku u dzieci, tak samo jak oglądanie telewizji czy (w wersji nowoczesnej) patrzenie w ekran komputera. Wady wzroku są najczęściej dziedziczone po rodzicach.
- Nie dziel się z nikim jedzeniem - nie będziesz miała pokarmu
To wierzenie wynika z troski o możliwość wykarmienia dziecka w naturalny sposób. Według niego, jeśli kobieta ciężarna dzieli się jedzeniem, może jej w przyszłości zabraknąć pokarmu. Zabobon ten jest echem obaw o niedostatek i nie ma nic wspólnego z rzeczywistością.
Można się spotkać także z przekonaniami, które brzmią jak nieco niedorzeczne przesądy, ale tkwi w nich ziarno prawdy. Od mamy czy babci można usłyszeć między innymi poradę, by w ciąży nie wieszać firan. Długotrwałe utrzymywanie pozycji z rękami w górze, niekiedy w dodatkowym wyciągnięciu, może doprowadzić do naciągnięcia więzadeł podtrzymujących macicę - a te będą już niedługo miały mnóstwo pracy i wysiłku, w związku ze wzrostem dziecka. Ponad to upadek z krzesła czy stopnia byłby w tym czasie bardzo niewskazany. W okresie ciąży nie należy też uprawiać intensywnego sportu, zwłaszcza, gdy wcześniej nie było się zbyt aktywnym.
Można też spotkać przesądy w ciąży o pogrzebie - według potocznych opinii ciężarne kobiety nie powinny w nim uczestniczyć. Oczywiście nie sprowadzi to na matkę i dziecko choroby czy śmierci, wiąże się jednak z silnymi emocjami, których lepiej unikać w tym szczególnym okresie.
Ubrania ciążowe: co założyć na sesję ciążową? >>>
Przesądy na zajście w ciążę
Przesądy w ciąży dotyczą nie tylko jej faktycznego okresu, ale także starania się o dziecko. Wciąż można spotkać się z przekonaniem, że podczas pierwszego stosunku seksualnego kobieta nigdy nie zachodzi w ciążę, a długa abstynencja przed kolejnym seksem gwarantuje poczęcie. Aby urodzić chłopca, należy przed ciążą jeść dużo słonych pokarmów, aby doczekać się córki - raczej słodkich. Jeśli kobieta chciałaby zajść w ciążę, powinna poczekać aż inna, ciężarna kobieta zwolni swoje miejsce i usiąść na nim, zanim ostygnie.
Oczywiście wszystkie przesądy na zajście w ciążę nie mają nic wspólnego ze stanem faktycznej wiedzy medycznej, a niektóre (o braku zabezpieczenia podczas inicjacji seksualnej) mogą być bardzo szkodliwe.
Przesądy o kobietach w ciąży
Przesądy w ciąży dotyczą także samych kobiet w tym szczególnym okresie. Najpopularniejsze przesądy o kobietach w ciąży mówią, że dotknięcie brzucha ciężarnej przynosi szczęście. Obiektem potocznych wierzeń jest też zgaga w ciąży - przesądy zapewniają, że kobieta, która często cierpi na zgagę niechybnie urodzi... nadmiernie owłosione dziecko.
Przesądy w ciąży często określają płeć dziecka. Według często spotykanych, kwitnąca uroda zwiastuje narodziny chłopca, pogorszenie stanu cery czy włosów świadczy z kolei o dziewczynce (która "zabiera matce urodę"). Według popularnego przekonania, kobiecie w ciąży nie powinno się niczego odmawiać. Ma ono zapewne swoje korzenie w tym, że złe emocje nie są korzystne dla zdrowia matki i dziecka. Jeśli kobieta ciężarna się często martwi, jej dziecko może urodzić się leworęczne! Jest to oczywista nieprawda, pomijając nawet to, że leworęczność nie stanowi problemu ani wady.
Przesądy mówią też, że obcinanie włosów w czasie ciąży sprawia, że dziecko ma "krótki rozum", a farbowanie - że urodzi się rude. Nie należy także patrzeć na ludzi niezbyt urodziwych, by dziecko nie nabrało ich cech. To samo dotyczy osób... o innym niż biały kolorze skóry. Oczywiście wszystkie te przekonania należy traktować z mocnym przymrużeniem oka, uśmiechnąć się i nie zajmować nimi myśli.
