1. Zadaj sobie pytania: "dlaczego?" i "jak?"

Często zastanawiasz się nad tym, jak nauczyć się malować? Swoją przygodę z malarstwem zacznij od odpowiedzenia sobie na kilka pytań. Zanim wejdziesz do sklepu plastycznego (nieważne czy online, czy na żywo) i zaczniesz wydawać pieniądze na kuszące kolory farb czy najlepsze pędzle – na spokojnie zadaj sobie dwie ważne pytania. 

  • Dlaczego chcę zacząć malować?
  • Jakie styl malarski podoba mi się najbardziej?

To, jakich odpowiedzi udzielisz pomoże Ci zadecydować, jaką ścieżkę nauki wybrać. Oto kilka możliwych scenariuszy:

  • Podobają Ci się realistyczne portrety czy pejzaże? Jesteś perfekcjonistką i kochasz dopracowywać szczegóły? Pierwszym krokiem powinno być dla Ciebie poznanie podstaw szkicowania. Musisz też więcej czasu poświęcić nauce perspektywy czy malowania krawędzi. Cały wysiłek się opłaci, gdy w końcu namalujesz swojego ukochanego psa czy kota tak, że będzie wyglądał jak żywy.
  • Malowanie ma być dla Ciebie sposobem na odreagowanie, wyrażenie emocji, przepracowanie jakiś wewnętrznych konfliktów? W takim wypadku bardziej satysfakcjonujące od zagłębiania się w techniczne szczegóły, będzie dla Ciebie zrozumienie, w jaki sposób na świat patrzyli impresjoniści czy ekspresjoniści. W rezultacie choćby liść na parapecie namalujesz w taki sposób, że odda Twój nastrój i emocje. 
  • A może szukasz relaksującego hobby? Chcesz mniej czasu spędzać przed telefonem czy komputerem, a malowanie od dawna chodziło Ci po głowie? Nie masz jednak czasu na studiowanie sekretów Mona Lisy, a na Twojej ścianie najlepiej wyglądałoby coś nowoczesnego? Wystarczy, że poznasz kilka podstawowych zasad, aby zacząć malować pierwsze abstrakcyjne czy minimalistyczne obrazy. 

Na pewno teraz już rozumiesz sens tych pytań. Jeżeli od razu podejdziesz do sprawy uczciwie i rozsądnie, zmniejszysz ryzyko, że wystąpi u ciebie słomiany zapał – czyli najgorszy wróg każdej nowej pasji. 

2. Wybierz technikę malarską

Czas na wybór farb. Pamiętaj tylko, że twoja pierwsza decyzja nie będzie wyryta w skale. To tylko początek. Może przez pierwsze kilka miesięcy odkryjesz siebie na nowo dzięki akwarelom, by potem stać się znawczynią farb olejnych. Nie zastanawiaj się więc godzinami. Wybierz te, w których przypadku bilans wad i zalet wygląda dla ciebie najbardziej obiecująco. 

Farby akrylowe 

  • Łatwo się z nimi pracuje, miesza kolory i nakłada.
  • Są niedrogie.
  • Szybko schną, co może być postrzegane zarówno jako wada, jak i zaleta.
  • Zmieniają kolor po wyschnięciu (zwykle odrobinę ciemnieją).

Akwarele

  • Niedrogie i poręczne w użytkowaniu,
  • Malowanie nimi wymaga większej wprawy. Trzeba nauczyć się dodawać odpowiednie ilości wody. Dodatkowo malowanie na papierze uniemożliwia dokonywanie wielu poprawek.

Farby olejowe

  • Można zmieniać czas ich schnięcia przez dodawanie olejów czy rozpuszczalników. To z kolei daje szansę na testowanie różnych technik operowania pędzlem i nakładania farby oraz robienie poprawek.
  • Posługiwanie się nimi jest bardziej skomplikowane niż farbami akrylowymi, dlatego zwykle nie są polecane początkującym.
  • Do ich rozcieńczania używane są rozpuszczalniki o często intensywnych zapachach. 
  • Są droższe niż farby akrylowe i akwarele.

3. Kup podstawowe akcesoria malarskie i farby

Zanim wybierzesz się do sklepu plastycznego czy złożysz zamówienie, zrób przemyślaną listę zakupów. Inaczej bardzo możliwe, że dasz ponieść się emocjom i kupisz wiele zbędnych akcesoriów. Do nauki malowania wcale nie potrzebujesz dużo rzeczy!

  • Płótno (do akrylowych lub olejnych) lub papier (do akwareli),
  • Sztaluga (w przypadku farb akrylowych lub olejnych),
  • Paleta do mieszania kolorów,
  • Zestaw 4-6 pędzli odpowiednich do wybranego typu farb,
  • Farby akwarelowo lub kilka tubek olejnych/akrylowych (proponowane kolory: błękitny, biały, czerwony, umbra, żółty),
  • Rozpuszczalnik (w przypadku farb olejnych),
  • Ręczniki papierowe (do wycierania pędzla między pociągnięciami).

Porada: Na wysoką jakość warto postawić w przypadku farb i pędzli. Reszta rzeczy nie musi być z wyższej półki – szczególnie, jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z malowaniem. 

4. Jak nauczyć się malować? Poznaj podstawy teoretyczne

Nawet jeśli zamierzasz malować tylko, aby odpocząć od telefonu czy komputera – znajomość podstawowych zasad malowania na pewno ci się przyda. Dzięki bazowej wiedzy będzie ci łatwiej uzyskać pożądany efekt, unikniesz frustracji, a sam proces malowania będzie przyjemniejszy. Niżej znajdziesz listę pojęć, z którymi warto się zapoznać. 

Zobacz także:

  • Kolor: składają się na niego odcień, wartość, nasycenie.
  • Kompozycja: w skład teorii kompozycji wchodzą takie aspekty jak: punkt centralny, reguła trójpodziału, złoty środek, linia horyzontu, wiodące linie, harmonia, rytm czy ruch.
  • Krawędzie: mogą być twarde, miękkie lub ledwo widoczne.
  • Pędzel: tak nazywamy ślady pozostawione przez pędzel, szpachelkę, palec lub cokolwiek innego, czym malujesz.

5. Wybierz temat lub motyw pierwszego obrazu

Dlaczego warto dłużej zastanowić się nad tematem pierwszego obrazu? Po pierwsze możliwe, że na długo go zapamiętasz. Po drugie jeśli wybierzesz temat, który szybko ci się znudzi lub po prostu nie będzie ci leżał – rosną szanse, że porzucisz nowe hobby zanim naprawdę się w nie wkręcisz. Idealny temat powinien być inspirujący i stanowić wyzwanie. Oto lista pytań, które pomogą ci podjąć decyzję.

  • Czy czuję potrzebę namalowania go?
  • Czy przedmiot/pejzaż itd. jest ciekawy pod kątem kształtów, kompozycji, linii lub kolorów?
  • Czy jestem w stanie to namalować?
  • Jakie problemy napotkam podczas malowania? Co jest największym wyzwaniem?
  • Czy potrafię wyobrazić sobie, jak będzie wyglądał ukończony obraz? 

6. Zacznij malować

Często najtrudniejszym momentem dla początkującej malarki lub malarza jest wzięcia w dłoń pędzla po raz pierwszy. Jak zacząć? Gdzie zrobić pierwszą plamkę lub kreskę? Co jeśli od razu wszystko zepsuje? – te pytania mogą sparaliżować i zniechęcić każdego. Jak uniknąć paniki i stresu podczas malowania? Kluczem do sukcesu jest praca etapami. Przykład takiego planu znajdziesz poniżej. 

  1. Pomyśl o temacie w kategoriach kształtów i kolorów. 
  2. Spróbuj uchwycić swoje pierwsze wrażenie na temat obiektów. Zacznij od namalowania zarysów w głównych kolorach.
  3. Przejdź do budowania formy i struktury głównych elementów.
  4. Dodawaj więcej szczegółów i kolorów. 

7. Bądź dumny/a z siebie i wyciągnij wnioski

Po namalowaniu obrazu nadszedł czas, aby sobie pogratulować. Bądź dumny/a ze swojego pierwszego dzieła, nawet jeśli nie wyszło do końca tak, jak to sobie wyobrażałeś/aś. Sam fakt, że zaczęłaś i skończyłaś jest czymś godnym docenienia. Kiedy za kilka miesięcy, a może nawet tygodni spojrzysz na ten obraz i porównasz go ze swoimi najnowszymi – na pewno będziesz miło zaskoczona, jak duże postępy zrobiłeś/aś.   

Na samym końcu procesu twórczego zawsze warto przeanalizować, co poszło dobrze, a co trochę gorzej. Dzięki takiej uczciwej, ale jednocześnie wyrozumiałej analizie – dowiesz się, jakie umiejętności wymagają poprawy oraz jak nie powtórzyć pewnych błędów w przyszłości. To normalne, że twój pierwszy obraz nie jest arcydziełem. Wszyscy zaczynają jako amatorzy, nawet mistrzowie.

Spójrz na swój obraz jak uprzejma krytyczka sztuki. Oto kilka pytań, które możesz sobie zadać:

  • Co w nim lubię? Co mi się najbardziej podoba?
  • Co jest jego najmocniejszą stroną?
  • Jaki jest nastrój obrazu?
  • Czy kompozycja jest przyjemna dla oka?
  • Czy kolory działają na wyobraźnię? Czy przyciągają oko?
  • Czy dobrze uchwyciłam perspektywę?
  • Co bym w nim zmieniła?
  • Czy jest coś, co mnie szczególnie irytuje w tym obrazie?

Porada: Pamiętaj, aby nie porównywać swoich pierwszych obrazów z pracami doświadczonych malarzy. Mogą cię one motywować lub inspirować – ale nigdy dołować. Nie tylko dlatego, że ty dopiero zaczynasz. Trzeba podkreślić, że z malarstwem jest jak ze zdjęciami na Instagramie. Większość ludzi nie dzieli się swoimi wczesnymi lub nieudanymi pracami. W mediach społecznościowych czy galeriach zobaczysz tylko to, co najlepsze.