Jak powstają piegi, przebarwienia i plamy na twarzy?
Plamy i przebarwienia na twarzy to problem bezpośrednio związany z pigmentacją skóry i występowaniem w niej ciemnego barwnika: melaniny. Jest on odpowiedzialny za barwę naszej skóry, włosów, a także kolor tęczówek oczu. Najważniejszą funkcją melaniny w organizmie jest ochrona ludzkiej skóry przed różnymi czynnikami, między innymi, bardzo niedobrym dla naszego zdrowia, promieniowaniem UV.
Melanina występuje nie tylko u ludzi, barwnik jest obecny u większości zwierząt. Jest produkowany przez melanocyty, czyli specjalne komórki, których największą ilość spotykamy w naskórku. W przypadku zaburzonej pracy komórek, mogą one gromadzić się w skupiska i produkować nadmierną ilość barwnika, lub nieprawidłowo go dystrybuować. W ten sposób na skórze powstają ciemniejsze plamki (piegi, przebarwienia). Mogą mieć one podłoże genetyczne, a także powstawać w wyniku zmian hormonalnych, zbyt dużej ekspozycji na słońce, lub stanów zapalnych.
Przyczyny powstawania przebarwień to między innymi:
- światło słoneczne: jest głównym czynnikiem przyczyniającym się do powstawania przebarwień na skórze, ponieważ pod jego wpływem tworzą się nierówności pigmentacyjne.
- uwarunkowanie genetyczne: wiele osób rodzi się z przebarwieniami odziedziczonymi po rodzicach czy dziadkach.
- zmiany hormonalne: powstawanie przebarwień jest często następstwem ciąży, stosowania antykoncepcji hormonalnej czy hormonalnej terapii zastępczej.
- kosmetyki fotouczulające: niektóre składniki kremów, perfum i dezodorantów mogą wywoływać przebarwienia po zetknięciu ze słońcem.
Zobacz także:
- leki: zażywanie barbituranów, leków przeciwmalarycznych czy fenoloftaleiny może prowadzić do powstawania przebarwień.
- zioła: niektóre z nich, takie jak szałwia, dziurawiec, są fotouczulające, dlatego podczas ich zażywania powinno stosować się wzmożoną ochronę przed promieniowaniem UV.
- choroby: przebarwienia mogą być oznaką niektórych chorób, takich jak cukrzyca i niewydolność wątroby lub nerek.
- otarcia: czasem przebarwienia mogą powstać w wyniku podrażnień mechanicznych, szczególnie u osób o bardzo wrażliwej skórze.
- trądzik: przebarwienia pozostające na skórze po krostach to znana przypadłość dotykająca osoby z cerą trądzikową. Opalanie tego typu znamion może spowodować ich przyciemnianie. Na przebarwienia potrądzikowe może pomóc regularne, delikatne złuszczanie naskórka.
Jakie są rodzaje przebarwień?
Mogą one przyjmować różne kolory i kształty - ze względu na przyczynę ich występowania:
- piegi: ich występowanie jest uwarunkowane genetycznie i związane z ekspozycją na promienie słoneczne, powstają w wyniku zaburzeń pracy zdrowych melanocytów (ciekawostka: piegi nie występują u małych dzieci, zaczynają się pojawiać dopiero po 3 roku życia),
- plamy soczewicowate: najczęściej spotykane u osób po 40 roku życia, tworzą się w wyniku fotostarzenia, dlatego są widoczne w miejscach najczęściej eksponowanych na promienie słoneczne, takich jak twarz, szyja, dekolt i dłonie,
- melasma: występują tylko na twarzy, mają nieregularne kształty i ciemny kolor, przyczyną ich powstawania są zmiany hormonalne: pojawiają się najczęściej u kobiet w czasie ciąży, czy przyjmujących tabletki antykoncepcyjne,
- plamy „potrądzikowe”: najczęściej mają czerwonawy odcień, który z biegiem czasu staje się coraz jaśniejszy i bardziej rozmyty, powstają w wyniku stanów zapalnych na skórze, na przykład w przypadku występowania trądziku, łuszczycy, czy kontaktu skóry z substancjami chemicznymi.
Występowanie przebarwień zazwyczaj nie jest groźne, jednak musimy pamiętać, że każda zmiana na skórze, która zmienia swój kolor lub wielkość, powinna zostać skonsultowana z lekarzem.
Jak wygląda zapobieganie występowania piegów?
Profilaktyka powstawania przebarwień jest ściśle związana z ochroną przed promieniowaniem UV. Nawet jeśli plamki na skórze powstają w wyniku stanów zapalnych czy zmian hormonalnych, bez stymulacji przez promieniowanie słoneczne będą one mało zauważalne. Dlatego tak ważnym jest, aby zawsze zabezpieczać skórę za pomocą kremów z filtrem SPF. Kosmetyki powinny być nakładane na twarz, szyję, dekolt i skórę dłoni codziennie, bez względu na porę roku. Musimy też pamiętać, że krem nałożony na daną część ciała straci swoje właściwości w 2 - 3 h. Aby zachować ochronę przed promieniowaniem UV, po tym czasie musimy zastosować następną warstwę preparatu. Ekspozycja na słońce powinna być zredukowana do minimum, już od najmłodszych lat, nie tylko ze względu na przebarwienia: promieniowanie UV znacznie przyspiesza starzenie się skóry, a do tego może prowadzić do groźnych chorób.
Przy walce z przebarwieniami ważne jest też regularne złuszczanie naskórka, szczególnie w przypadku posiadania cery problematycznej, ze skłonnością do trądziku i występowania stanów zapalnych.
Jak usunąć piegi?
Usuwanie piegów nie jest łatwym wyzwaniem: te przebarwienia, które otrzymujemy wraz z genami, mogą pozostać z nami do końca życia. Na pewno najskuteczniejsze będzie poddanie się zabiegowi za pomocą lasera, jednak istnieje kilka kroków, które powinniśmy włączyć do swojej codziennej rutyny, jeśli chcemy walczyć z ich widocznością na skórze. Jednym z nich jest używanie kosmetyków rozjaśniających przebarwienia. Najlepiej, żeby miały w składzie substancje takie jak:
- kwasy owocowe,
- witamina C,
- kwas witaminy A,
- kwas azelainowy,
- kwas mlekowy,
- kwas salicylowy,
- naturalne wyciągi z porzeczki, cytrusów, ogórka czy pietruszki.
Musimy jednak pamiętać, że efektów tego typu kosmetyków nie zobaczymy od razu: powinny być one używane regularnie, przez dłuższy czas. Kurację możemy wspomóc stosując domowe maseczki na przebarwienia, oraz raz na jakiś czas udając się do salonu kosmetycznego na zabieg głębokiego złuszczania kwasowego. Jeżeli jesteś posiadaczką piegów, zastanów się dobrze, czy na pewno ci przeszkadzają. Z pewnością wiele osób twierdzi, że element ten tylko dodaje ci uroku (nie bez powodu powstają specjalne poradniki dotyczące tego, jak namalować piegi).
Domowe sposoby na usuwanie przebarwień
Niektóre rodzaje plamek i przebarwień na skórze jesteśmy w stanie zredukować za pomocą kosmetyków stworzonych z produktów, które znajdziemy w kosmetyczce, kuchni i spiżarni. Domowe sposoby nie będą tak skuteczne jak profesjonalny zabieg kosmetyczny, ale na pewno pomogą nam w walce z problemem.
1. Maseczka z sody oczyszczonej:
- soda oczyszczona ma działanie oczyszczające i rozjaśniające,
- niewielką ilość proszku zmieszaj z ciepłą wodą, aż powstanie miękka papka,
- kosmetyk nakładaj punktowo na przebarwione miejsca na skórze, poczekaj, aż wyschnie, a następnie zmyj za pomocą ciepłej wody.
2. Tonik cytrynowy:
- sok z cytryny, ze względu na występujące w składzie kwasy, jest znany ze swoich właściwości rozjaśniających,
- wymieszaj sok z cytryny z przegotowaną wodą w stosunku 1:1,
- dwa razy dziennie przecieraj twarz wacikiem nasączonym w toniku.
3. Maseczka z ogórka:
- ogórek nie tylko rozjaśnia skórę, ale dodatkowo ją odżywia, odświeża i nawilża,
- zetrzyj ogórek na tarce, dodaj do papki kilka kropli soku z cytryny i wymieszaj,
- maseczkę nałóż na skórę z przebarwieniami na 15 minut, następnie zmyj ciepłą wodą.
Zabiegi kosmetyczne na usuwanie piegów i przebarwień
Najszybszym sposobem usuwania zmian barwnikowych, jest umówienie się na profesjonalny zabieg kosmetyczny. W walce z przebarwieniami najskuteczniejsze będą peelingi chemiczne i zabiegi laserowe.
1. Peelingi chemiczne
Głęboko działające peelingi kwasowe złuszczają naskórek, a także pobudzają tkankę skórną do pracy i regeneracji. Seria tego typu zabiegów jest jednym z najlepszych sposobów w walce z przebarwieniami, szczególnie tymi po stanach zapalnych i trądziku. Kwasy, które wykorzystuje się w salonach kosmetycznych, to między innymi:
- kwas glikolowy,
- kwas pirogronowy,
- kwas TCA.
Peelingi kwasowe zadziałają najlepiej, kiedy preparat zostanie indywidualnie dobrany do danego typu skóry, a zabieg będzie kilkakrotnie powtórzony w równych odstępach czasu.
Pamiętaj, że kwasy w wysokich stężeniach powinny być stosowane tylko pod okiem profesjonalisty. Samodzielne i nieumiejętne używanie tego typu preparatów może przynieść odwrotny efekt, i doprowadzić do podrażnienia skóry i powstania na niej przebarwień!
2. Laserowe usuwanie przebarwień
Laser to najskuteczniejsza broń w walce z przebarwieniami: efekty widać już często po pierwszym zabiegu, a dodatkowo działa on na praktycznie każdy rodzaj zmian skórnych, bez względu na przyczynę ich występowania. Zabieg jest bezbolesny i zazwyczaj nie wymaga okresu rekonwalescencji. W jaki sposób działa laser? Jego wiązka jest absorbowana przez skórę, gdzie “znajduje” komórki produkujące zbyt dużą ilość melaniny, a następnie je likwiduje. Na początku przebarwienie może chwilowo wydawać się ciemniejsze, jednak po jakimś czasie następuje złuszczenie się wierzchniej warstwy naskórka, a skóra odzyskuje swój jednolity kolor.
Niestety, istnieją przeciwwskazania do wykonania takiego rodzaju zabiegu, między innymi:
- przyjmowanie leków i ziół światłouczulających,
- terapia hormonalna,
- ciąża i karmienie piersią,
- przyjmowanie leków wpływających na krzepliwość krwi,
- stany zapalne i infekcje skóry,
- choroby przewlekłe,
- przesuszenie i podrażnienie skóry,
- przyjmowanie antybiotyków,
- opalanie w ciągu miesiąca poprzedzającego zabieg.
