Zaborcza miłość jest negatywnym i niezdrowym zachowaniem w relacji romantycznej między ludźmi. Niektórzy usprawiedliwiają ją mówiąc, że występuje wtedy, gdy kochamy za mocno. Jednakże to stwierdzenie jest dalekie od prawdy. Zaborczość nie ma nic wspólnego z miłością, która powinna opierać się na partnerstwie, szacunku i zaufaniu. Sprawdź, co musisz wiedzieć na temat zaborczej miłości i czy sam/sama nie posiadasz cech osoby zaborczej.

Czym jest zaborcza miłość?

Zaborcza miłość (miłość obsesyjna) określana jest jako rodzaj miłości toksycznej. Jest jednym z aspektów psychologii miłości i relacji interpersonalnych. Odnosi się do niezdrowego i obsesyjnego wzorca zachowań w relacjach romantycznych, w którym jedna osoba przejawia nadmierne pragnienie posiadania, kontrolowania i dominowania nad partnerem. Jest to rodzaj miłości, który może prowadzić do trudności w relacjach i negatywnie wpływać na dobrostan zarówno osoby zaborczej, jak i jej partnera.

Zaborcza miłość – objawy

  • Osoba zaborcza ma tendencję do nieuzasadnionego podejrzewania partnera o zdradę lub nieuczciwość. Towarzyszy temu częste sprawdzanie partnera, na przykład poprzez czytanie jego wiadomości, 
  • może narzucać partnerowi, jak powinien się zachowywać lub co powinien robić,
  • może odczuwać zazdrość nawet wobec bliskich partnera, uważając ich za zagrożenie dla swojego związku,
  • partner osoby zaborczej może czuć się osaczony i ograniczony w swoich działaniach oraz emocjonalnie wyczerpany przez ciągłą kontrolę.

Zaborcza miłość w popkulturze

Zaborcza miłość może występować zarówno w kontekście romantycznych związków, jak i w relacjach rodzinnych lub przyjacielskich, a jej przykładów nie należy szukać daleko. 

Zaborcza miłość w książce „Zmierzch” Stephenie Meyer

Niekiedy popkultura może skłaniać nas do romantyzowania takich obsesyjnych relacji, czego przykładem może być seria książek i filmów „Zmierzch” autorstwa Stephenie Meyer. Elementy zaborczej miłości można dostrzec w relacji Edwarda Cullena i Belli Swan. Edward często podejmuje decyzje w imieniu Belli, ograniczając jej swobodę i samodzielność w celu zapewnienia jej bezpieczeństwa. Chociaż jego intencje mogą być pozytywne, ta forma nadopiekuńczości i kontroli może być uznana za zaborczą miłość. Piszemy o tym w tym artykule:

Zaborcza miłość w książce „365 dni” Blanki Lipińskiej

Nawet jeśli nie czytałaś ani nie oglądałaś „365 dni” Blanki Lipińskiej, to na pewno słyszałaś o kontrowersjach towarzyszących trylogii. Obsesyjnemu i intensywnemu związkowi Laury Biel i Massimo Torricelli kierunek nadają kontrowersyjne, zaborcze zachowania mężczyzny. Massimo wykazuje wyraźne cechy zaborczości wobec Laury. W ciągu 365 dni, które są mu dane, aby zdobyć jej serce, Massimo kontroluje niemalże każdy aspekt jej życia. Jego zachowanie jest niekiedy agresywne i opresyjne, co wprowadza element zagrożenia do relacji. To przedstawienie związku było szeroko krytykowane ze względu na to, że romantyzuje niezdrowe wzorce zachowań i może wpłynąć na percepcję miłości i związków, w którym nie powinno być miejsca na zaborczość.

Te dwie historie kończą się względnie dobrze, ale musicie pamiętać, że film to nie prawdziwe życie i takie toksyczne zachowania należy bezwzględnie eliminować nawet, jeśli oznacza to definitywne zakończenie relacji.

Jak zachowuje się osoba zaborcza?

Osoba zaborcza to taka, która przejawia nadmierne i niezdrowe potrzeby kontrolowania, posiadania i dominowania nad innymi ludźmi oraz sytuacjami. Jej zachowanie może być wynikiem niskiej pewności siebie, lęku przed utratą kontroli, niskiej samooceny lub innych emocjonalnych problemów.

Zobacz także:

Cechy i zachowania osoby zaborczej:

  • przejawia nadmierną potrzebę bliskości i uwagi ze strony innych,
  • dąży do utrzymania kontroli nad sytuacją i ludźmi w swoim otoczeniu,
  • jest skłonna do odczuwania silnej zazdrości wobec innych ludzi, szczególnie w relacjach partnerskich
  • stosuje różnego rodzaju manipulacje emocjonalne, takie jak wzbudzanie poczucia winy, szantaż emocjonalny czy groźby,
  • dąży do izolowania swojego partnera od innych ludzi, 
  • nie szanuje prywatności, granic i potrzeb innych ludzi
  • niskie poczucie własnej wartości,
  • trudności w utrzymaniu zdrowych i trwałych relacji, 
  • brakuje jej empatii.

Warto pamiętać, że zaborczość jest problemem, który może wymagać wsparcia psychoterapeutycznego. Jeśli rozpoznajesz te cechy u siebie lub u kogoś innego i obawiasz się, że mogą one negatywnie wpływać na relacje i dobrostan, warto skonsultować się z profesjonalistą.

Z czego wynika zaborczość?

Zaborczość ma złożone podłoże. Może wynikać z różnych czynników psychologicznych, emocjonalnych i społecznych. Zaborcza miłość to skomplikowane zjawisko, które może być efektem kombinacji różnych czynników. Oto niektóre z głównych przyczyn zaborczości.

Niskie poczucie własnej wartości

Osoby o niskim poczuciem własnej wartości zazwyczaj szukają potwierdzenia i uznanie w relacjach z innymi ludźmi. Zaborczość w przypadku takich osób to próba podreperowania samooceny. Przejawia się poprzez kontrolowanie i dominowanie nad partnerem.

Traumatyczne doświadczenia z przeszłości

Trudne doświadczenia z przeszłości, takie jak traumy, utrata bliskich osób czy brak stabilności w życiu rodzinnym, mogą prowadzić do zaborczości jako mechanizmu obronnego przed ponownym odrzuceniem lub utratą.

Lęki i niepewność

Osoby cierpiące z powodu zaburzeń lękowych lub ogólnie wyższym poziomem lęku mogą wykazywać tendencję do zaborczych zachowań. W takich przypadkach mogą starać się kontrolować sytuacje i relacje jako sposób na zmniejszenie poziomu swojego niepokoju.

Brak umiejętności radzenia sobie z emocjami

Osoby, które mają trudności w rozpoznawaniu, wyrażaniu i radzeniu sobie z własnymi emocjami, mogą polegać na zaborczości jako sposób na zaspokajanie swoich potrzeb emocjonalnych.

Brak zdrowych wzorców relacji

Wzorce relacji, które były niewłaściwie naśladowane w dzieciństwie, mogą prowadzić do utrwalenia zaborczych zachowań w dorosłym życiu. Wyniesione z domu rodzinnego modele zachowań, szczególnie jeśli w rodzinie istniała zaborczość lub nadmierna kontrola, mogą wpłynąć na to, jak osoba tworzy relacje w dorosłym życiu.

Brak umiejętności komunikacyjnych

Osoby z trudnościami w komunikacji i wyrażaniu swoich potrzeb, mogą próbować kontrolować partnera, aby zapewnić sobie to, czego potrzebują. 

Zazdrość i nieufność

Zazdrość i brak zaufania wobec partnera mogą prowadzić do zaborczych zachowań, w których osoba próbuje kontrolować partnera w celu uniknięcia rzekomej zdrady.

Choroby psychiczne

Niektóre choroby psychiczne, takie jak osobowość z pogranicza, mogą prowadzić do zaborczych zachowań, gdyż osoby te często borykają się z trudnościami związanych z tożsamością i bliskością

Kultura i środowisko

W niektórych kulturach i społecznościach zaborcze zachowania mogą być bardziej akceptowane lub nawet zachęcane jako przejaw silnej miłości.

Warto zrozumieć, że zaborczość to złożone zjawisko, które wynika z wielu różnych uwarunkowań. Jeśli zauważasz u siebie lub u kogoś innego zaborcze cechy, warto skonsultować się z terapeutą lub psychologiem, aby lepiej zrozumieć przyczyny i pracować nad zdrowymi wzorcami zachowań i relacji.

Czy jestem zaborcza? Test

Czy jestem zaborcza? A może chcesz sprawdzić, czy twój partner bądź partnerka są zaborczy? Nie jesteśmy w stanie przeprowadzić dokładnego testu w czasie rzeczywistym, ale możemy przedstawić kilka pytań, które mogą pomóc ci zastanowić się nad pewnymi zachowaniami w relacjach. Jeśli na więcej niż połowę pytań odpowiesz twierdząco, prawdopodobnie masz problem z zaborczością, którego nie należy ignorować, a zatem:

  1. Czy odczuwasz silną potrzebę ciągłego kontaktu i uwagi od swojego partnera?
  2. Czy zdarza ci się ingerować w życie i decyzje swojego partnera bez jego zgody?
  3. Czy odczuwasz lęk lub zazdrość, kiedy twój partner spędza czas z innymi osobami?
  4. Czy zdarza ci się wywierać presję na swojego partnera, aby spełnił twoje oczekiwania?
  5. Czy odczuwasz potrzebę kontrolowania, twojego partnera kiedy nie jesteście razem?
  6. Czy reagujesz negatywnie, kiedy twój partner chce spędzić czas samotnie lub z innymi ludźmi?
  7. Czy często myślisz o swoim partnerze i zastanawiasz się, co robi lub z kim jest?
  8. Czy jesteś skłonna manipulować lub stosować szantaż emocjonalny, aby osiągnąć swoje cele w relacji?
  9. Czy odczuwasz lęk / zagrożenie w związku z myślą o utracie swojego partnera lub relacji?
  10. Czy kiedykolwiek zdałaś sobie sprawę, że twoje zachowanie może być uciążliwe lub negatywnie wpływać na relacje?

Pamiętaj, że nikt nie jest idealny i od czasu do czasu możemy przejawiać pewne cechy zaborcze. Ważne jest jednak, aby być świadomym takich zachowań i pracować nad nimi, jeśli zauważysz, że mogą one szkodzić twoim relacjom lub dobrostanowi. Jeśli masz wątpliwości lub obawy, warto poszukać wsparcia terapeutycznego, aby lepiej zrozumieć swoje emocje i zachowania oraz pracować nad ich poprawą.

przeczytaj również: