Choreoterapia – czym jest?
Choreoterapia jest formą terapii sztuką, która wykorzystuje ruch i ekspresję twórczą, aby pomóc złagodzić stres, napięcie i inne negatywne emocje. Obejmuje ona taniec, tworzenie sekwencji ruchowych i improwizację do muzyki lub w ciszy. Poprzez ruch uczestnicy choreoterapii wyrażają emocje, które mogą być trudne do ujęcia w słowa. Celem choreoterapii jest pomoc osobom w głębszym poznaniu swoich emocji i znalezieniu bardziej pozytywnych sposobów radzenia sobie z nimi. Praca z ciałem służy tu jako narzędzie ekspresji. Ta forma terapii poprzez sztukę daje wgląd w swoje myśli, uczucia i zachowania. Ponadto nauczą się, jak wykorzystać aktywność fizyczną i twórcze wyrażanie siebie jako sposób na zmniejszenie stresu i napięcia w ich życiu.
Choreoterapia jako forma psychoterapii
Choreoterapia jest jednym z rodzajów psychoterapii, która wykorzystuje ruch jako podstawę rozwoju życia fizycznego, społecznego i duchowego człowieka. Rehabilitacja po udarze, konflikty emocjonalne i interpersonalne, ograniczenia ruchowe to tylko niektóre sytuacje, w których pomocna może być choreoterapia. Co to jest w praktyce? To praktykowanie tańca, który pozwala się zrelaksować i pobudzić aktywność mózgu.
Lęk przed niepowodzeniem, brak umiejętności komunikacyjnych, niska samoocena – potrafią uniemożliwić nam realizacje życiowych celów. W takim przypadku stosowana jest też choreoterapia. Cele terapeutyczne są uzależnione od indywidualnych potrzeb pacjenta. Ten rodzaj terapii ma również zastosowanie u osób, które doświadczyły poważnej utraty bliskiej osoby, gwałtu, ciężkiej choroby psychicznej, choroby przewlekłej. Terapeuta poprzez taniec pomaga ludziom zapomnieć o problemach, zrelaksować się i na nowo określić. Główną zaletą terapii taneczno-ruchowej w porównaniu z innymi rodzajami terapii jest to, że jest ona publicznie dostępna, ponieważ podczas wykonywania tego rodzaju terapii nacisk nie kładzie się na jakość wykonywanych ruchów, ale na subtelności osoby wyrażającej swoje emocje podczas ruchu, szczere wyrażanie uczuć i absolutną swobodę ruchu.
Choreoterapia definiowana jest jako zestaw działań na trzech poziomach:
– terapii tanecznej;
– psychoterapii tanecznej;
– tańca terapeutycznego.
Zobacz także:
Choreoterapia poprawia sprawność ruchową, która jest najczęstszym zaburzeniem po udarze. Ruch zgodny z rytmem poprawia oddychanie i krążenie krwi, co z kolei pomaga słabszej stronie ciała stopniowo odzyskiwać czucie. Pacjent dzięki systematycznej pracy staje się coraz bardziej wydajny w swoim życiu. To z kolei podtrzymuje jego entuzjazm do udziału w kolejnych ćwiczeniach terapeutycznych.
Na co pomaga terapia tańcem?
Terapia tego typu może być również polecana nieśmiałym mężczyznom. Terapia taneczna często pomaga im odkryć i zdefiniować swoją męskość. Taniec wzmacnia ich pewność siebie i poczucie własnej wartości. Czasami jest to długi i żmudny proces, ale daje niezwykłe efekty psychofizyczne.
Terapia tańcem może być korzystna dla różnych pacjentów. Taniec jest często łatwym sposobem wyrażania emocji, nawet jeśli doświadczenie danej osoby jest traumatyczne. Terapia tańcem może również pomóc osobom z niepełnosprawnością fizyczną. Poprawić ich samoocenę, nauczyć się równowagi i koordynacji. Terapeuci tańca współpracują z ludźmi cierpiącymi na choroby przewlekłe i śmiertelne, aby pomóc im poradzić sobie z bólem i strachem przed śmiercią.
Terapia tańcem ma zastosowanie zarówno u osób z talentem tanecznym, jak i u tych, którzy poruszają się na parkiecie dość niezręcznie. W terapii tanecznej nacisk kładzie się na uczciwe wyrażanie uczuć i swobodny ruch. Nawet osoby starsze, które nie mogą już dobrze się poruszać, a nawet osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich, mogą uczestniczyć w terapii tańcem. Wszystko, co muszą zrobić, to na swój sposób wczuć się w rytm muzyki.
Cele choreoterapii
Cele choreoterapii to przywrócenie sprawności fizycznej, równowagi duchowej i osiągnięcie komfortu psychicznego. W każdym z tych aspektów może nam pomóc terapia tańcem i ruchem. Ćwiczenia są stosunkowo proste i może je wykonać każdy z uczestników.
Zajęcia choreoterapii opierają się na uznaniu, że ciało i psychika są ze sobą powiązane. Ciało i świadomość są uważane za równoważne siły w zintegrowanym funkcjonowaniu. Terapeuta dzieli relacje psychosomatyczne na 4 kategorie:
– napięcie i relaksacja mięśni;
– kin estetyka;
– obraz ciała;
– ruch ekspresyjny.
Świadomość uczuć i odpowiednia ekspresja emocjonalna obejmują napięcie mięśniowe osoby. Ludzie zwykle nie są świadomi swoich uczuć, jeśli występuje wysoki poziom napięcia fizycznego. Podczas próby radzenia sobie ze stresem, można stracić kontrolę, tłumiąc i wypierając swoje uczucia, które istnieją w ciele. Umożliwiając powstanie napięcia i tłumiąc je w sobie, człowiek chroni się przed bezpośrednim doświadczeniem i przed spotkaniem twarzą w twarz ze swoim problemem. Taniec ma na celu rozprężenie mięśni i napięcia ciała, celem uzyskania równowagi psychicznej.
Choreoterapia – jak wyglądają zajęcia?
Choreoterapia prowadzona jest indywidualnie dla danego pacjenta lub w grupie. Formuła zajęć uzależniona jest od efektu, jaki chce uzyskać terapeuta. Głównym celem terapii taneczno-ruchowej jest zdobycie poczucia i świadomości własnego „ja”.
Terapia taneczna zachęca ciało do „mówienia”, daje mu możliwość „wypowiedzi”, a tym samym prowadzi do oczyszczenia i wyzwolenia. W tańcu człowiek rozwija się fizycznie i emocjonalnie. W trakcie zajęć należy wykorzystać trzy składniki procesu terapeutycznego:
– Świadomość części ciała, oddech, uczucia, obrazy, niewerbalne „podwójne wiadomości” (gdy występuje dysonans między werbalną a niewerbalną wiadomością osoby);
– Zwiększona ekspresja ruchów (rozwój elastyczności, spontaniczność, różnorodność elementów ruchu, w tym czynniki czasu, przestrzeni i siły ruchu, wyznaczanie granic jego ruchu i ich ekspansja);
– Autentyczny ruch (spontaniczna improwizacja taneczno-motoryczna, pochodząca z doznań wewnętrznych, w tym doznania uczuć i uczuć, prowadząca do integracji osobowości).
Istnieją też „żelazne” zasady grupy terapii tanecznej. Jest to:
– dobrowolny udział;
– „tu i teraz”;
– poufność;
– otwarte wyrażanie uczuć;
– odpowiedzialność;
– aktywność
Celem każdych zajęć jest promowanie fizycznej i emocjonalnej integracji osobowości członków grupy, a także pogłębianie świadomości wśród uczestników w grupie własnego ciała. Zajęcia mają na celu świadomy rozwój możliwości korzystania z ciała, odnalezienie sposobów wyrażania uczuć i odszukanie przez uczestników grupy połączenia uczuć z ruchami. Ponadto uwolnienie i badanie uczuć poprzez ekspresję taneczną.
W zbiorowej terapii wszyscy uczestnicy stają w kręgu. Lekcja zaczyna się od rozgrzewki. Terapeuta wymienia kolejne części ciała, a pacjenci powinni nimi poruszać. Każdy wymyśla własne ruchy. Najczęściej jest to:
– taniec dłoni;
– taniec głowy;
– taniec ramion;
– taniec brzucha;
– taniec stóp.
Uczestnicy dążą do maksymalnego wykorzystania wybranej części ciała. Następnie terapeuta rozpoczyna pracę z uczestnikami i nawiązuję z nimi interakcje, pytając który taniec był łatwy do wykonania, a który trudny? Co dany uczestnik czuł podczas tańca lub czy trudno było wymyślić własne ruchy. Kolejnym etapem są ćwiczenia.
Choreoterapia, czyli terapia tańcem i ruchem – ćwiczenia
Istnieje kilkadziesiąt zdefiniowanych ćwiczeń, które wykorzystuje się w choreoterapii. Ćwiczenie „aktor-dyrektor” ma na celu pogłębienie świadomości własnego ciała; rozwój świadomości możliwości korzystania z ciała oraz uwolnienie i badanie uczuć poprzez ekspresję taneczną.
Cele: nabycie nowego wrażenia motorycznego, świadomość uczestników ich taneczno-ekspresyjnych stereotypów.
Materiały: muzyka rytmiczna.
Czas realizacji: 10 minut
Pierwszym zadaniem będzie wykonywanie prostych ruchów. Najpierw wykonujemy ćwiczenie w taki sposób jak robimy to codziennie, aby później wymyślać coraz dziwniejsze pozycje. Jest to:
– chodzenie;
– przysiady;
– skakanie.
Następnie uczestnicy dzielą się na pary. Jedna osoba będzie aktorem, druga reżyserem. Aktor zaczyna wykonywać dowolne ruchy. Na hasło „zmiana” wypowiedziane przez reżysera aktor radykalnie zmienia swoje ruchy. Następnie odbywa się zmiana ról.
Choreoterapia, czyli terapia tańcem i ruchem – ćwiczenia
Choreoterapia wykorzystuje też ćwiczenia, których celem jest określenie roli i pozycji jednostki w społeczeństwie. Ćwiczenie: „Podążanie za tropem” ma na celu eksperymentowanie uczestników z różnymi ruchami i pozycjami interpersonalnymi.
Czas: 10 minut
Do ćwiczenia trzeba podzielić się na grupy 4-5 osób. Każda grupa powinna ustawić się w szeregu i mieć jednego lidera, stojącego przed grupą. Prezenter musi wykonywać ruchy taneczne najbardziej niezwykłej postaci, a reszta członków grupy powtarza się za nim. Zmieniając muzykę, lider staje na końcu „węża’, a ten, który podążył za nim, natychmiast staje się liderem i musi spełniać te same funkcje. Wszyscy członkowie grupy powinni być liderami przynajmniej raz.
Choreoterapia, czyli terapia tańcem i ruchem – ćwiczenia
Choreoterapia może też wzmocnić pewność i świadomość danego pacjenta. Doskonałym przykładem jest tu ćwiczenie „Nazwa”. Poszczególni uczestnicy wykonują dowolne ruchy ciała i wymawiają imię wszystkich członków grupy. Celem ćwiczenia jest pobudzenie emocjonalne, a tym samym złagodzenie stresu i umiejscowienie siebie w centrum grupy.
Choreoterapia, czyli terapia tańcem i ruchem – ćwiczenia
Choreoterapia może pobudzać lub wręcz przeciwnie łagodzić i wyciszać umysł. Ćwiczenie „Wschód słońca” ma zredukować odczuwane emocja i pobudzić nas do pozytywnego myślenia.
Czas: 3 minuty
Grupa siedzi w kręgu na swoich miejscach. Gospodarz powoli i wyraźnie wypowiada następujący tekst: „Nasz trening dobiega końca, ale każdy koniec jest początkiem czegoś nowego. W naszym przypadku będzie to świadomość siebie, swoich możliwości, jedność z wszechświatem i jego mocą, integracja duszy i ciała. Usiądź wygodnie. Zrelaksuj się. Możesz zamknąć oczy lub pozostawić otwarte. Staraj się podróżować ze swoim wewnętrznym widzeniem by ujrzeć niebo, które staje się jaśniejsze i słońce wschodzi. Drzewa, zwierzęta, owady – wszystkie są przepełnione niezwykłą ciszą, jakby przeniesione w oczekiwaniu do magicznej krainy między snem, a rzeczywistością pomiędzy nocą, a dniem, ciemnością i światłem. Wyobraź sobie kraj, którego nie ma na żadnej mapie świata. Kraj, w którym wszystko jest możliwe. Teraz niech słońce wstanie! Niech jego promienie ogrzeją Cię swoim ciepłem i światłem. Weź głęboki oddech. Kiedy wdychacie powietrze, wyobraźcie sobie złote światło wpadające przez waszą głowę do waszego ciała, tak jakby słońce wzeszło bardzo blisko waszej głowy. Nie czujesz emocji, jedynie światło, które wypełnia twoją głowę i idzie głębiej, głębiej aż do stóp. Gdy wdychasz powietrze, wyobraź to sobie. To złote światło pomoże, oczyści całe twoje ciało i napełni je kreatywnością”.
