Oscary 2022: nominacje dla Polaków
W nocy z 27 na 28 marca już po raz 94. zostaną wręczone najważniejsze wyróżnienia w przemyśle filmowym, czyli Oscary. Przyznaje je Amerykańska Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej, w skład której wchodzą reżyserzy, scenarzyści, producenci i oczywiście aktorzy.
Zbliżająca się ceremonia będzie wyjątkowa także dla polskiej kinematografii. Szansę na Oscara ma bowiem dwóch rodaków. Pierwszy to Tadeusz Łysiak, 28-latek, student Warszawskiej Szkoły Filmowej, reżyser i autor scenariusza do krótkometrażowego filmu „Sukienka”, będącego opowieścią o młodej pracownicy motelu (wspaniała Anna Dzieduszycka), która z powodu niskiego wzrostu doświadcza odrzucenia ze strony mężczyzn. O Oscara za najlepsze zdjęcia (do „West Side Story”) powalczy zaś Janusz Kamiński! Polski operator filmowy, który od 1993 roku współpracuje ze Stevenem Spielbergiem, zdobył już dwie statuetki. Pierwszą otrzymał za „Listę Schindlera” (1994), drugą – za „Szeregowca Ryana” (1999). Czy ponowna współpraca ze Spielbergiem i odświeżona wersja kinowego klasyka przyniesie Polakowi kolejnego Oscara? tym przekonamy się już wkrótce.
94. gala wręczenia Oscarów nie będzie jednak pierwszą i na pewno nie ostatnią, na której docenieni (choćby poprzez samo wyczytanie nominacji) zostaną Polki i Polacy. Ich sukcesy sięgają bowiem już pierwszej połowy XX wieku.
Oscary dla Polek i Polaków. Kto zdobył statuetki Amerykańskiej Akademii Filmowej?
Pierwszym Polakiem, który otrzymał najważniejsze filmowe wyróżnienie był Leopold Stokowski. W 1942 roku za muzykę do filmu animowanego Walta Disneya „Fantazja” zdobył specjalnego Oscara. Kolejny sukces przyszedł po dwunastu latach i także w muzycznej kategorii. Tym razem za muzykę do filmu „Lili” Charlesa Waltersa statuetkę odebrał Bronisław Kaper. W 1983 roku Akademia dostrzegła krótkometrażową animację „Tango” Zbigniewa Rybczyńskiego. Co ciekawe tego samego dnia Rybczyński trafił do aresztu, bo wdał się w bójkę z ochroniarzami tuż po tym, jak odebrał Oscara.
1994 rok to wielki sukces „Listy Schindlera” w reżyserii Stevena Spielberga, ale przede wszystkim trójki Polaków, czyli scenografów Allana Starskiego i Ewy Braun oraz Janusza Kamińskiego nagrodzonego za najlepsze zdjęcia. Kamiński powtórzył swój sukces pięć lat później, kiedy Akademia nagrodziła go za zdjęcia do „Szeregowca Ryana” także w reżyserii Stevena Spielberga. W 2000 roku w Hollywood zatriumfował jeden z najwybitniejszych polskich reżyserów, Andrzej Wajda. Otrzymał on honorowego Oscara za całokształt twórczości, a statuetkę wręczyła mu Jane Fonda.
Zobacz także:
Getty Images
Trzy lata później Oscara doczekał się inny wybitny polski reżyser, Roman Polański. Statuetka przypadła mu za jeden z najważniejszych obrazów w jego dorobku, „Pianista”. Werdykt odczytał wówczas Harrison Ford, ale Polański nie mógł odebrać z jego rąk nagrody, ponieważ z związku z niezakończonym postępowaniem sądowym z związku z oskarżeniami o gwałt na nieletniej Polak nie mógł przyjechać do Los Angeles. Oscara odebrał we wrześniu 2003 roku, kiedy na festiwalu w Deauville wręczył mu go ponownie Harrison Ford.
Oscarowa gala w 2005 roku również była dla Polaków wyjątkowa. Nagrodę za najlepszą muzykę do filmu „Marzyciel” Marca Forstera z Johnnym Deppem w roli głównej otrzymał Jan A.P. Kaczmarek. Trzy lata później ponownie mieliśmy powody do radości. Statuetka dla najlepszego krótkometrażowego filmu animowanego powędrowała do twórców animacji „Piotruś i Wilk”. To polsko-brytyjska produkcja, do której zdjęcia powstawały w łódzkim studiu Se-ma-for, scenografię zaprojektowali Marek Skrobecki oraz Jane Morton, autorami zdjęć byli Hugh Gordon i Mikołaj Jaroszewicz, efekty wizualne to praca Kamila Polaka i Artura Znicza, zaś animacja – Adama Wyrwasa i Krzysztofa Brzozowskiego.
Getty Images
Na kolejny sukces w postaci statuetki trzeba było czekać aż dziesięć lat. W 2015 roku za najlepszy film nieanglojęzyczny, czyli „Idę” Oscara otrzymał Paweł Pawlikowski. Na gali pojawił się w towarzystwie odtwórczyń głównych ról, czyli Agaty Trzebuchowskiej, filmowe Idy, a także Agaty Kuleszy, czyli ciotki tytułowej bohaterki. W 2019 roku Pawlikowski miał szansę powtórzyć swój sukces, bo jego obraz „Zimna wojna” był nie tylko nominowany za najlepszą nieanglojęzyczną produkcje, ale i najlepsze zdjęcia Łukasza Żala, jak i reżyserię. Niestety, tym razem Polak wrócił do domu bez statuetki. Ale za to z jaką satysfakcją, że jego dzieło i praca wielu osób, a także polska kinematografia została doceniona w miejscu, które nazywa się fabryką snów.
Oscary: Polki i Polacy z nominacjami
Ale oprócz złotych statuetek Polacy maja na koncie także sporo nominacji, o których prawdopodobnie nie mieliście pojęcia. W tym roku poza Dariuszem Wolskim warto wspomnieć także o nominowanym do Oscara za najlepszą rolę drugoplanową w „Sound of Metal” Paulu Racim, czyli aktorze, który wychował się w rodzinie polskich emigrantów.
„Mam w stu procentach polskie korzenie i jestem z nich dumny. Moja mama była z domu Grabowska, a ojciec miał na nazwisko Racibożyński”.- powiedział Raci w rozmowie z „Gazetą Wyborczą”.
A jak to wyglądało wcześniej? Kto z Polski otrzymał nominację do Oscara?
1930/31 - Anton Grot, „Svengali”, scenografia
1936 - Anton Grot, „Anthony Adverse”, scenografia
1937 - Anton Grot, „Życie Emila Zoli”, scenografia
1939 - Anton Grot, „Prywatne życie Elżbiety i Esseksa”, scenografia
1940 - Anton Grot, „Sea Hawk”, scenografia
1941 - Bronisław Kaper, „Czekoladowy żołnierz”, muzyka w musicalu
1962 - Bronisław Kaper, „Bunt na Bounty”, muzyka
1962 - Bronisław Kaper, „Bunt na Bounty”, piosenka
1964 - „Nóż w wodzie" Romana Polańskiego, film nieanglojęzyczny
1966 - Ida Kamińska „Sklep przy głównej ulicy” Jána Kadára i Elmara Klosa, najlepsza aktorka
1967 - „Faraon” Jerzego Kawalerowicza, film nieanglojęzyczny
1975 - „Potop” Jerzego Hoffmana, film nieanglojęzyczny
1976 - „Ziemia obiecana” Andrzeja Wajdy, film nieanglojęzyczny
1977 - „Noce i dnie” Jerzego Antczaka, film nieanglojęzyczny
1980 - „Panny z Wilka” Andrzeja Wajdy, film nieanglojęzyczny
1982 - „Człowiek z żelaza” Andrzeja Wajdy, film nieanglojęzyczny
1986 - „Gorzkie żniwa” Agnieszki Holland, film nieanglojęzyczny
1992 - Agnieszka Holland, „Europa, Europa”, scenariusz adaptowany
1993 - Anna Biedrzycka-Sheppard „Lista Schindlera” Stevena Spielberga, kostiumy
1995 - „Trzy kolory: Czerwony”, Krzysztof Kieślowski, reżyser
1995 - „Trzy kolory: Czerwony”, Krzysztof Piesiewicz, Krzysztof Kieślowski, scenariusz oryginalny
1995 - „Trzy kolory: Czerwony”, Piotr Sobociński, najlepsze zdjęcia
1995 - „89 mm od Europy”, Marcel Łoziński, krótkometrażowy film dokumentalny
1998 - Janusz Kamiński, „Amistad” Stevena Spielberga, najlepsze zdjęcia
2002 - Sławomir Idziak, „Helikopter w ogniu” Ridleya Scotta, najlepsze zdjęcia
2002 - „Męska sprawa”, Sławomir Fabicki (reżyser) i Bogumił Godfrejów (operator)
2003 - Paweł Edelman „Pianista” Romana Polańskiego, najlepsze zdjęcia
2003 - Anna Sheppard, „Pianista” Romana Polańskiego, najlepsze kostiumy
2003 - Tomasza Bagiński, „Katedra”, krótkometrażowy film animowany
2005 - „Dzieci z Leningradzkiego” Hanny Polak i Andrzeja Celińskiego, krótkometrażowy film dokumentalny
2008 - „Katyń” Andrzeja Wajdy, film nieanglojęzyczny
2008 - Janusz Kamiński, „Motyl i skafander” Juliana Schnabla, najlepsze zdjęcia
2008 - Maciek Szczerbowski i Chris Lavis , „Madame Tutli-Putli”, krótkometrażowa animacja
2010 - „Królik po berlińsku” Bartka Konopki, krótkometrażowy film dokumentalny
2012 - „W ciemności” Agnieszki Holland, film nieanglojęzyczny
2012 - Janusz Kamiński, „Czas wojny” Stevena Spielberga, najlepsze zdjęcia
2013 - Janusz Kamiński, „Lincoln” Stevena Spielberga, najlepsze zdjęcia
2015 - „Joanna”, Aneta Kopacz, krótkometrażowy film dokumentalny
2015 - Anna Biedrzycka-Sheppard „Czarownica” Roberta Stromberga, kostiumy
2015 - Ryszard Lenczewski, Łukasz Żal, „Ida” Pawła Pawlikowskiego, najlepsze zdjęcia
2015 - „Nasza klątwa”, Tomasz Śliwiński i Maciej Ślesicki, krótkometrażowy film dokumentalny
2018 - „Twój Vincent”, Dorota Kobiela, film animowany
2020 - „Boże ciało”, Jan Komasa, film nieanglojęzyczny
2021 - „Nowiny ze świata”, Dariusz Wolski, najlepsze zdjęcia
--
W Glamour.pl na co dzień informujemy was o trendach, stylu życia, rozrywce. Jednak w tym trudnym czasie część redakcji pracuje nad treściami skupionymi wokół sytuacji w Ukrainie. TUTAJ dowiecie się, jak pomagać, sprawdzicie, gdzie trwają zbiórki i przeczytacie, co zrobić, żeby zachować równowagę psychiczną w tych trudnych okolicznościach.
