Pracoholizm to inaczej uzależnienie od pracy. Psychologowie uważają, że osoba, która cierpi na pracoholizm nie ma świadomości, że tak jest. Niestety nie pomaga również to, że w naszym społeczeństwie cały czas hołdujemy wzorcom dobrego pracownika-robotnika oraz nowoczesnemu postrzeganiu pracy jako absolutnego centrum życia. Poza tym, osoba która dużo pracuje, w oczach innych ludzi jest postrzegana jako zaradna, i odpowiedzialna. Ludzie, którzy dużo pracują i dużo zarabiają cieszą się szacunkiem innych. Jeśli mamy wśród znajomych kogoś, kto poświęca swój wolny czas na pracę, to przecież nie pomyślimy o takiej osobie, że ma problem, a już na pewno nie przyjdzie nam do głowy, że jest uzależniona. Raczej z pobłażaniem stwierdzimy, że może za dużo pracuje, ale wiedząc, że większa ilość pracy generuje większe zyski lub awans, wykażemy zrozumienie i akceptacje. Właśnie dlatego tak ciężko zdiagnozować uzależnienie od pracy. Pracoholicy bardzo rzadko spotykają się z ostracyzmem społecznym, więc nie zauważają, że mają problem.
Pracoholizm: przyczyny
Przyczyny pracoholizmu są bardzo różne. Bardzo rzadko udaje się znaleźć jedną główną przyczynę, najczęściej nakłada się na siebie kilka różnych problemów, które manifestują się właśnie poprzez pracoholizm. Psychologowie twierdzą jednak, że najczęściej problem pracoholizmu dotyczy osób, które potrzebują mieć stałe poczucie kontroli oraz nie ufają innym. Pracoholizm dopada osoby, które cechują się skrajnym perfekcjonizmem. Pracoholicy to najczęściej osoby bardzo ambitne, które jednak boją się oceniania – stąd dużo pracują, żeby wszystko było „dopięte na ostatni guzik”.
W naszym społeczeństwie człowiek sukcesu to osoba, która dużo pracuje, często ponad własne siły. Panuje przeświadczenie, że tylko „ciężką pracą ludzie się bogacą”. Pracujemy dużo, ciężko, często kosztem rodziny i własnego zdrowia, żeby osiągnąć sukces. Tak właśnie większa część społeczeństwa postrzega sukces, jako synonim luksusu i kariery zawodowej.
Pracoholizm ma także swoje źródło w problemach psychicznych i rodzinnych. Pracoholizm często rozwija się u osób, które mają różnego rodzaju natręctwa, nerwice, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne albo braki emocjonalne. Również osoby, które w dzieciństwie doznały biedy, często w dorosłym życiu pracują ponad siły, żeby nigdy już nie wrócić do takiego stanu materialnego.
Jak się zmotywować: do pracy, życia i spełniania marzeń? Co najlepiej motywuje do działania? >>>
Pracoholizm a pasja
Między głębokim zaangażowaniem w pasję, a pracoholizmem jest cienka, jednak bardzo wyraźna granica. Przede wszystkim, jeśli praca jest naszą pasją, to angażujemy się w to bez żadnego wewnętrznego przymusu. Można powiedzieć, że zaangażowanie w pasje jest dobrowolne, przynosi nam satysfakcje i zdrowe poczucie dobrze zrealizowanego zadania. Natomiast pracoholizm, sam w sobie, polega głównie na przymusie tzn. MUSIMY dużo pracować bo inaczej….itp.
Osoby, które angażują wszystkie swoje siły w rozwijanie pasji, powinny jednak pamiętać, że praca ponad siły jest szkodliwa zarówno dla zdrowia psychicznego, jak i fizycznego. To właśnie może łączyć pasje z pracoholizmem. Dlatego najważniejsze, to zachować równowagę między pasją, a życiem codziennym.
Zobacz także:
Życie po wypowiedzeniu, czyli jak poradzić sobie z utratą pracy? >>>
Pracoholizm: objawy
Pierwsze objawy pracoholizmu trudno zauważyć. Przecież nikt nie staje się pracoholikiem z dnia na dzień. To proces, zwykle długi, podczas którego stopniowo zaczyna się przekraczanie granic pomiędzy czasem na pracę, a życiem po pracy.
Pracoholik zostaje w pracy po godzinach, zabiera pracę do domu, obsesyjnie przejmuje się tym, czy dobrze wykonał pracę, stale myśli o pracy. Taka osoba świadomie rezygnuje z życia prywatnego na rzecz pracy, nie jest w stanie przestać myśleć o tym, czy wszystko jest zrobione tak, jak należy. Praca jest centrum świata pracoholika, to wokół pracy buduje życie rodzinne i towarzyskie. Można powiedzieć, że pracoholik żyje po to, żeby pracować, ponieważ to praca jest jego życiem, nie to, co dzieje się poza nią.
Pracoholika, choć nie jest to regułą, często można również poznać po problemach zdrowotnych. W związku z tym, że praca ponad siły oraz w ciągłym napięciu emocjonalnym generuje duży stres, pracoholicy mają często problemy z żołądkiem (np. wrzody), cierpią na bezsenność oraz na sztywność mięśni.
Pracoholizm: pierwsze oznaki
Tak jak wspomnieliśmy, pierwsze oznaki pracoholizmu są zwykle dyskretne. Zaczyna się od zostawania dłużej w pracy, coraz częstszego zabierania pracy do domu. Coraz trudniej zostawić pracę w pracy, coraz ciężej o zdrowy sen, bez strachu czy wszystko w pracy zostało zrobione tak, jak należy. Pojawia się obawa, czy współpracownicy dobrze wywiążą się ze swoich obowiązków – tym często pracoholicy tłumaczą sobie przekładanie pracy nad życie osobiste, potrzebą kontroli i dopilnowania wszystkiego.
Mimo, że pierwsze oznaki pracoholizmu są dyskretne i nie wyglądają na szkodliwe, to na pewno są osoby, które na tym cierpią. Rodzina oraz przyjaciele pracoholika zaczynają schodzić na dalszy plan, coraz mniej zostaje dla nich czasu i coraz rzadziej mają szansę utrzymać normalny kontakt z kimś, kto zaczyna „żyć pracą”.
Pracoholizm: jak sobie poradzić?
W przypadku pracoholizmu najważniejsza jest samoświadomość. Pracoholik musi zdać sobie sprawę z tego, że ma problem. Nie będzie to łatwe zadanie, bo skoro coś nie jest społecznie potępione, to jak uznać to za osobisty problem? Przede wszystkim pracoholik musi zobaczyć szkody, jakie sam sobie wyrządza nadmierną pracą – zaniedbywanie życia rodzinnego, towarzyskiego i własnego zdrowia. Zrozumienie problemu to pierwszy krok do sukcesu.
Bardzo dobrym rozwiązaniem będzie urlop, który pomoże zdystansować się i spojrzeć na problem „z boku”. Z dala od źródła problemów, czyli od pracy, pracoholik siłą rzeczy będzie zmuszony nakierować swoje myśli na inny tor.
Bardzo dobre efekty daje również psychoterapia. Psycholog pomoże pracoholikowi znaleźć przyczyny takiego stanu rzeczy. Poza tym z pomocą psychologa dużo łatwiej przepracować problemy.
Pracoholizm: jak pomóc pracoholikowi?
Pracoholikowi pomóc mogą najbliżsi, rodzina, przyjaciele, współmałżonkowie. Ich wsparcie jest bardzo ważne, mało tego, to właśnie najbliżsi często pierwsi zauważają problem. Ich rolą w tej sytuacji będzie uświadomienie pracoholikowi, że wyrządza krzywdę sobie i najbliższym.
Trzeba pamiętać o tym, że naskakiwanie czy oskarżanie pracoholika o marnowanie czasu w pracy na pewno nie pomoże mu pozbyć się problemu. Może jedynie spowodować, że pracoholik jeszcze bardziej zamknie się w sobie i ucieknie w świat pracy.
Każda, nawet najmniejsza forma pomocy będzie dobra. Można namówić pracoholika na wspólny urlop, zaangażować go w nowe hobby np. w aktywność fizyczną albo szczerze porozmawiać, w ostateczności zaproponować terapie u psychologa.
Jak zarabiać w domu? 5 sposobów na dorobienie sobie bez wychodzenia z domu >>>
