„Miłość platoniczna jest to udawanie przed samym sobą, że rewolwer jest nienabity” - uważał William Somerset Maugham. I coś w tym jest. Miłość wolna od sfery zmysłów to uczucie, które ma uszlachetniać zakochanych, choć w rzeczywistości nierzadko bywa igraniem z ogniem. Miłość platoniczna to jeden z kilku (co najmniej) rodzajów miłości.

Co to jest miłość platoniczna?

Pojęcie miłości platonicznej wywodzi się z czasów antycznych. Jego nazwa nawiązuje do dzieł greckiego myśliciela Platona. Wątek miłości platonicznej wybrzmiewa szczególnie mocno w znanej platońskiej „Uczcie". Co ciekawe, pierwotne znaczenie tego terminu wcale nie ma wiele wspólnego z jego dzisiejszym rozumieniem.

Według pierwowzoru myśli uczucie platoniczne oznaczało miłość ewoluującą – od cielesnej, wznoszącą się ku idei dobra, przywiązania, czystych uczuć i rozwoju duchowego. Miłość platoniczna miała być uczuciem, które uwzniośla obie strony i prowadzi ku poznaniu wyższych idei. Określenie to odnosiło się głównie do związków homoseksualnych, a konkretnie – relacji pomiędzy dwoma mężczyznami.

Z czasem pojęcie platonicznego uczucia zaczęło ewoluować, głównie pod wpływem chrześcijaństwa i właściwej mu ideologii, potępiającej związki i seksualne relacje jednopłciowe. Najpierw zaczęto używać go jako określenia relacji pomiędzy kobietą i mężczyzną, a następnie całkiem wymazano z niego wątek cielesności i seksu.

Dziś miłość platoniczna oznacza wolne od seksu i wszelkich kwestii zmysłowych, mocno wyidealizowane uczucie. Miłość platoniczna, obecna w kulturze w dziś rozumianej formie od czasów renesansu, oznacza miłość lojalną, bezinteresowną, bez aspektu pożądania.

Miłość platoniczna a nieodwzajemniona

Miłość platoniczna, choć bez udziału cielesności, nie oznacza zawsze miłości nieodwzajemnionej. W swojej pierwotnej wersji była to miłość obustronna, wierna i wzniosła. Dziś bardzo często określenia miłość platoniczna używa się w sytuacji, gdy jedna osoba jest zakochana w drugiej, ale bez szans na stworzenie związku. Dotyczy to zwłaszcza zauroczeń w okresie dojrzewania. Miłość platoniczna bywa też przedstawiana jako drugi biegun względem miłości romantycznej.

Miłość nieodwzajemniona nie musi być też miłością platoniczną, której dzisiejsze rozumienie zakłada brak fizycznego pożądania. Platoniczna relacja jest więc czasami miłością jednostronną, a czasem pełnym spełnienia życiowego związkiem pomiędzy ludźmi.

Zobacz także:

Platoniczna relacja to także tak zwane „białe małżeństwo”. Bardzo często relacje takie tworzą osoby aseksualne – zakochane w sobie, troszczące się o siebie wzajemnie, jednak niepotrzebujące seksu.

Miłość platoniczna: przykłady w popkulturze i literaturze

Miłość platoniczna, już w bliższym współczesnemu rozumieniu, była częstym motywem kulturowym. Pojawiała się w literaturze renesansowej, między innymi w dziełach Francesco Petrarki („Sonety do Laury”) oraz Marsilio Ficino („Delia, przedmiot najwyższej cnoty”).  Renesans bardzo mocno czerpał z platońskiej idei uczucia platonicznego, choć dostosował ją do chrześcijańskiego światopoglądu.

Ale motyw miłości platonicznej nie zniknął wraz z odejściem epoki renesansu. Pojawiał się u Byrona i Goethego. Wciąż czerpią z niego literatura oraz film. Miłość platoniczna jest najczęściej przedstawiana jako pierwsze, niewinne uczucie (często do idola, którego nastolatek czy nastolatka nigdy nie spotykają) lub jako bezinteresowna, bardzo głęboka przyjaźń. Wśród współczesnych pisarzy do odwołujących się do miłości platonicznej należą między innymi Tadeusz Boy-Żeleński oraz Adam Asnyk.

Miłość platoniczna: cytaty

 Miłość platoniczna znajduje też odzwierciedlenie w mniej lub bardziej znanych cytatach. Najstarsze z nich pochodzą jeszcze ze starożytności. Niektóre wychwalają związki platoniczne jako najwyższą formę miłości („Miłość prawdziwa zaczyna się wówczas, gdy niczego w zamian nie oczekujesz” – Antoine de Saint-Exupéry), inne sugerują, że za miłością platoniczną musi kryć się coś jeszcze („Miłość platoniczna jest to udawanie przed samym sobą, że rewolwer jest nienabity” – William Somerset Maugham, angielski dramaturg).

--

W Glamour.pl na co dzień informujemy was o trendach, stylu życia, rozrywce. Jednak w tym trudnym czasie część redakcji pracuje nad treściami skupionymi wokół sytuacji w Ukrainie. TUTAJ dowiecie się, jak pomagać, sprawdzicie, gdzie trwają zbiórki i przeczytacie, co zrobić, żeby zachować równowagę psychiczną w tych trudnych okolicznościach.